Trip 6 : Quievrain Communal Cemetery, Audregnies Communal Cemetery, Wiheries Communal Cemetery, Elouges Communal Cemetery, Boussu Communal Cemetery en Hautrage Military Cemetery.

Datum : 20/9/2014

Begraafplaatsen : Quievrain Communal Cemetery, Audregnies Communal Cemetery, Wiheries Communal Cemetery, Elouges Communal Cemetery, Boussu Communal Cemetery, Hautrage Military Cemeteryy

Afstand : 309Km

Weer : Na het optrekken van de ochtendmist, een zonnige warme dag

Deelnemers : Stuart Jervis, Kurt van Looke

Volgers : Patrick Verhaege

---

Info :

We kenden de voorbije week verschillende zonnige dagen en nu net vandaag gaf het weerbericht, zwaar bewolkt met kans op hier en daar een onweersbui. We zaten er dus niet erg goed voor, maar alles was reeds gepland en was door omstandigheden al een dag vroeger gezet dan voorzien, dat we niet zo direct terug konden. Dus het eerste wat we deden na het ontwaken was even naar buiten kijken en er hing een wel erg dichte mist. We zagen de overkant van de straat niet. Als dat maar goed zou komen?

Enkele minuten voor 9u, vertrokken we in de dichte mist richting Quievrain want zoals het er naar uitzag, zou het een lange rit worden gezien de dichte mist. Een tiental kilometer verder zagen we al een iets meer en nog verder ging het al veel beter. De mist trok langzaan weg en tussen de witte wolken door kwam het zonnetje reeds kijken. Hopelijk blijft het vandaag zo.

Eén minuut voor de geplande aankomst parkeerden we de auto bij de ingang van de burgerlijke begraafplaats van Quievrain. We maakten alles klaar, overliepen de planninge en begonnen met het tunen van onze Pipes. Net toen we daarmee klaar waren zagen we in de verte een bekend gezicht opduiken. Patrick Verhaege liep de lange oprit van de begraafplaats op welke we dan ook verwelkomden en een goeie dag zeiden. Hij liet ons meteen weten dat hij na de middag andere plannen had en dus niet gans de trip kon blijven. Geen enkel probleem voor ons, iedereen is vrij in zijn doen en laten, we waren beiden al heel blij dat hij er terug bij was.

We gingen de begraafplaats op en dienden niet lang te zoeken naar het plot van de CWG wat je direct herkend door de aanwezigheid van het 'Cross of Sarcifice'.  Een, zoals we gewoon zijn van de CWGC, heel mooi onderhouden plot. Stuart schoot meteen in actie en begon met het fotograferen van enkele graven. Eveneens een speciaal Memorial voor Pte. W.D. Parker 'known to be buried in this cemetery', zo vind je er wel meerdere op begraafplaatsen uit WWI, het lezen van zo'n opschrift bezorgt je een vreemd gevoel.

Private NVM Emery. Service Number 2193317. Princess Patricia’s Canadian Light Infantry (Eastern Ontario Regiment). Hij kreeg een aparte gedenksteen vooraan het CWG plot. Hij sneuvelde 12 november 1918. Rij A Graf 34.

Private W D Parker. Service Number 235147. 2nd Bn. South Lancashire Regiment. Believed to be buried in this cemetery. Gesneuveld 7 oktober 1918, 20 jaar. Special Memorial naast het Cross of Sacrifice.

Corporal John James Simpson MM (Military Medal). Service Number 136512. 2nd Bn. Canadian Mounted Rifles. Gesneuveld 6 november 1918, 35 jaar. Rij A Graf 34.

Private H.T. Van Hoesen. Service Number 3037501. 2nd Bn. Canadian Mounted Rifles. Gesneuveld 6 november 1918. Rij A Graf 8.

Niet veel later namen we onze Pipes en begonnen met het spelen van onze, inmiddels bekende, tunes Flower of Scotland en Amazing Grace terwijl Patrick zich bezighield met het nemen van enkele foto's.  Daarna plaatsten we het PRWWI kruisje in het grasperk tussen de graven voor het Cross of Sacrifice. Eveneens gingen we opzoek naar het register welke we terug vonden in een van de 'seats' op de hoeken van dit plot. De laatste input was afkomstig van mensen uit Clydebank, Scotland, die speciaal gekomen waren voor Sgt. A.J. McLeod die hier begraven ligt. Door deze speciale vermelding moesten we een foto van zijn grafsteen hebben voor ons verslag. Bij het zien van de grafsteen viel de tekst onderaan ons meteen op en was volgens ons Gaelic. De tekst was: "Gus am bris an la agus an teich na sgailean". Na wat opzoekwerk bleek het inderdaad Schots Gaelic te zijn. Het is een Bijbelse tekst uit Song of Solomon 4:6 en laat zich het best in het engels vertalen als: "Untill the day breaks and the shadows shall flee".

Sergeant Alexander John MacLeod. Service Number 464260. 2nd Bn. Canadian Mounted Rifles. Gesneuveld op 6 november 1918, 27 jaar. Rij A Graf 17.

Na ongeveer een klein uurtje liepen we terug naar de ingang van de begraafplaats, checkten de volgende locatie met Patrick, want ook hij had alles mooi genoteerd op een papiertje staan, en spraken af bij de volgende begraafplaats een kleine 10 minuten verder.

Aan de burgerlijke begraafplaats van Audregnies konden we vlot de wagen parkeren op een strook verharde berm net voor de ingang. Het Cross of Sacrifice dat een stukje boven de bemuurde omheining uitstak liet ons weten dat we de CWG's vooraan op de begraafplaats zouden vinden. We liepen allen de begraafplaats op en merkten op dat hier onlangs nog mensen op bezoek waren geweest. Er lagen verschillende Poppy-bloemkransen en In Rememberance kruisjes rond het Cross of Sacrifice. Naast de verschillende CWG's vonden we er ook een Frans graf terug waar we enkele foto's van namen voor ons archief. Niet veel later maakten we ons klaar en besloten op het pad dat tussen het CWG-plot en het Cross of Sacrifice liep onze tunes te spelen.

Toen we net waren begonnen met onze tweede tune Amazing Grace zagen we vanuit onze ooghoeken een man met klein gestalte de begraafplaats oplopen. Hij was blijkbaar zo verrast dat hij naar ons kijkend, over enkele graven heen liep. De man was blijkbaar even het noorden kwijt maar stond met grote bewondering naar ons te kijken. Toen we gedaan hadden met spelen stond hij dan ook te applaudisseren en nadien deed hij een hele uitleg aan Patrick, terwijl we ons klaar maakten om het PRWWI kruisje te plaatsen. De man die hier waarschijnlijk in de buurt woonde en waarschijnlijk een beetje de bewaarder was van het CWG-plot was van Italiaanse origine, en liet Patrick weten dat hier weinig volk op bezoek kwam. Eveneens vertelde hij dat de Princes hier was langs geweest een tijdje terug samen met enkele andere hoogwaardigheidsbekleders. Maar hij had er niet bij verteld wie het juist was.  Waarschijnlijk de Engelse Princes dachten we omdat deze hier in de streek waren geweest met de honderd jarige herdenking van het begin van WWI. Zoals de man ook vertelde tegen Patrick kwam hier na het bezoek van de Princes toch regelmatig bezoek, veel meer dan voorheen. De man kwam ons beiden een hand geven en bedankte ons heel hartelijk voor het bezoek, je zag gewoon aan zijn blik dat hij heel tevreden was. Daarna verdween hij even vlug als hij gekomen was.

Omdat er reeds verschillende In Remeberance kruisjes en Poppy-kransen rond het Cross of Sacrifice lagen, besloten we om ons PRWWI-kruisje bij de graven in het CWG plot te plaatsen. We gingen het register opzoeken en zagen dat er in het kastje naast het register en het namenboek eveneens een paternoster lag. Dit hadden we allen nog nooit eerder gezien op een begraafplaats. De laatste input van het register dateerde van 24/8/2014 en was afkomstig van een familie uit Swindon - Engeland die speciaal gekomen waren voor 8649 Pte. E.L. Lucas van het Cheshire Regiment die sneuvelde exact honderd jaar eerder op 24/8/1914. Bij het graf vonden we een tekening met tekstjes op gemaakt door een achterkleinkind van Pte Lucas wat ons liet weten dat de familie geschiedenis wel erg leeft en wordt doorgegeven aan de jongere generaties van het Verenigd Koninkrijk.

 Private E L Lucas. Service Number 8649. 1st Bn. Cheshire Regiment. In het register was de laatste registratie van de familie Lucas uit Swindon op 24 augustus 2014. Zij kwamen 100 na zijn dood een tekening brengen van zijn achterkleinkinderen. Leuk om te zien dat het verhaal van 100 jaar geleden nog word doorgegeven aan de jongste generatie. E L Lucas sneuvelde op 24 augustus 1914. Rij B Graf 18.

Private T Mountford. Service Number 7317. 1st Bn. Cheshire Regiment. Gesneuveld 24 augustus 1914. Rij A Graf 9.

We maakten ons klaar en verlieten de begraafplaats in Audregnies om 12u15 richting Wiheries waar we volgens planning rond 12u05 zouden arriveren. Een kleine rekening liet ons weten dat we zo'n 10min uitliepen op schema maar we waren het er beiden over eens dat we dat wel konden goed maken met onze lunch die hier was voorzien.  Bij aankomst zagen we van op de straat reeds de Belgische driekleur staan wat ons liet weten dat we terug niet lang zouden moeten zoeken naar de CWG's. We liepen allen de begraafplaats op en dachten allen van, 'Wat is dat hier?' De blijkbaar oude begraafplaats lag er vervallen bij. Je zag wel dat er enige moeite was gedaan om het CWG plot proper te maken - hoewel de stenen konden wel eens een goede opknapbeurt gebruiken - , waarschijnlijk voor het bezoek van augustus laatst, omdat we dezelfde Poppy-kransen en opschriften terug vonden zoals we eerder zagen op de begraafplaats van Audregnies.

We gingen opzoek naar de andere vijf graven, één daarvan, Pte A. Arbon van het Norfolk Regiment, gesneuvelt op 30/8/914, lag gans de andere kant uit en het was een ware puzzel om er te geraken, het graf lag ook precies omgekeerd tegenover de andere graven. Alle graven op deze begraafplaats lagen in willekeurig richting en vorm door elkaar. Je moest op een gegeven moment zelfs over andere graven heen stappen om bij een bepaald graf te geraken. We stonden allen met verstomming geslagen. We gingen opzoek naar de andere vier graven waarvan drie van de Drake Battalion Royal Naval Division waren en één van het Welsh Regiment. De graven lagen er verlaten bij, triest om zien. Naast de graven waren blijkbaar andere burgerlijke graven weg gehaald en ze hadden niet eens de moeite genomen om alles weg te halen, ongelofelijk gewoon dat dit nog kon dachten we.

Terug vooraan bij de zeven CWG's gekomen belsoten we om hier onze tunes te spelen daar we niet op een of ander graf moesten gaan staan om ons ding te doen. Stuart koos ervoor om in de middengang van de begraafplaats te spelen, hetgeen makkelijker staan zou zijn. Tijdens het spelen van The Flower of Scotlland zagen we dat er aan de poort van de begraafplaats een gezin stond te kijken, toen we met Amazing Grace begonnen leken ze alweer verdwenen te zijn. Na onze tunes plaatsen we ons PRWWI kruisje bij de 7 CWG's plot vooraan op de begraafplaats maar stond evengoed voor de andere 5 WWI graven verder op de begraafplaats.

Een vlugge blik liet ons weten dat hier geen register aanwezig was wat ons liet weten dat ons bezoek erop zat. Hier zouden we dan ook onze lunch nuttigen maar door het feit dat het hier erg triestig gesteld was en alles er kortweg verwaarloosd bijstond, de ergste tot nu toe, besloten we om onze lunch te nuttigen bij de volgende begraafplaats. Patrick besloot om nog een begraafplaats mee te nemen want door andere verplichtingen zou hij maar tot hier hebben gevolgd. Een mooi gebaar dat ons beiden goed stemde. We verlieten deze triestige begraafplaats om 12u55 en zetten koers naar Elouges Communal Cemetery waar we arriveerden om 13u05.

We parkeerden de wagen bij de ingang van de begraafplaats die we vonden naast en achter de kerk in een doodlopend straatje. Door het feit dat Patrick deze begraafplaats nog extra wou meenemen op onze tocht besloten we om eerst de begraafplaats te bezoeken en daarna onze lunch te nuttigen want we begonnen toch een knaagje in ons maagje te krijgen. We liepen de oude begraafplaats op en merkten meteen op dat het ook anders kon. Patrick merkte ook op dat dit misschien kwam doordat de begraafplaats midden in de dorpskern lag en dat dit misschien wel de reden kon zijn omdat hier meer volk kwam. Afin het was een heel groot verschil met de vorige begraafplaats. Bij het Cross of Sacrifice gekomen, wat links op de begraafplaats lag, vonden we een mooi onderhouden CWG's plot. We liepen op het altijd groen gras opzoek naar enkele namen die we hadden genoteerd bij onze research. Hier zouden we ook het graf vinden van Louis Quilico, geboren uit Italiaanse ouders in Maubeuge - Frankrijk die werd geboren op 11/10/1880 en die tolk was in het 6de Regiment De Chasseurs voor de 4de Dragoon Guards, hij sneuvelde op 24/8/1914 op zo'n 20 kilometer van zijn woonplaats.

Marechal-des-Logis Louis Ouilico. 6ieme Regiment de Chasseurs a Cheval. Met Italiaanse ouders werd hij in Maubeuge - Frankrijk geboren op 11/10/1880 en hij was tolk in het 6de Regiment De Chasseurs voor de 4de Dragoon Guards. Hij sneuvelde op 24/8/1914 op zo'n 20 kilometer van zijn woonplaats. Hij werd 33 jaar. Zijn graf is het Franse graf in het CWG-plot. 

Private Matthew L Penny MM (Military Medal). Service Number 877589. 25th Bn. Canadian Infantry. Gesneuveld 7 november 1918, 23 jaar. Rij B Graf 8.

Company Sergeant Major G T Vincent DCM (Distinguished Conduct Medal). Service Number 415752. 25th Bn. Canadian Infantry. Gesneuveld 7 november 1918. Rij B Graf 9.

Lance Corporal M A Campbell MM (Military Medal). Service Number 733869. 25th Bn. Canadian Infantry. Gesneuveld 7 november 1918. Rij B Graf 4.

Lance Corporal F Eade. Service Number 7888. 1st Bn. Norfolk Regiment. Gesneuveld 24 augustus 1914, 23 jaar. Special Memorial Rij C Graf 4.

Lance Corporal G Branch. Service Number 7550. 1st Bn. Norfolk Regiment. Gesneuveld 24 augustus 1914. Special Memorial Rij C Graf 3.

We speelden onze tunes in het midden van de WWI graven en plaatsten het PRWWI kruisje op het Cross of Sacrifice op de nieuwe methode. Daar we niet altijd de kans hebben het PRWWI kruisje neer te planten in een zachte ondergrond gebruikten we hier voor het eerst de Bison Patafix blokjes waarmee we dit probleem aan pakten. De kleine blokjes worden op de achterkant aangebracht en het PRWWI kruisje wordt als het ware vastgekleefd zonder sporen na te laten op de ondergrond. Zo zou het PRWWI kruisje bij minder of slecht weer niet weg waaien.

We gingen opzoek naar het register dat we terug vonden in een 'Seat' - stenen bank -  naast het Cross of Sacrifice waar de laatste input geleden was van 16/9/2014 door de familie Brandon uit Suffolk. Deze mensen waren speciaal afgezakt om het graf te bezoeken van hun dierbare 7550 L/Cpl George Branch van het Norfolk Regiment die sneuvelde op 24/8/1914.

We gingen op weg naar de auto en namen afscheid van Patrick die ons hier verliet en huiswaarts vertrok. Wij nuttigden onze lunch die zeer welkom was daar het ondertussen 13u45 was geworden. Hier werd ook het thuisfront op de hoogte gebracht over de vooruitgang van de tocht. Na het verorberen van enkele belegde broodjes en wat fruit maakten we ons klaar om richting Boussu Communal Cemetery te rijden rond 14u05.

Rond 14u15 kwamen we aan op de burgerlijke begraafplaats van Boussu waar we niet lang dienden te zoeken naar de 4 CWG's die vooraan aan de rechter zijde van de begraafplaats lagen. Verder op de begraafplaats aan de rechter zijde, zouden we nog een enkel CWG graf vinden van Pte. F.W. Fullarton die sneuvelde op 8/11/1918. Volgens onze researchgegevens zouden we hier ook een Roemeens graf kunnen terug vinden. We liepen langs de vele verschillende graven opzoek naar dit graf en konden het er niet direct uithalen. Een gewoon burgergraf zoeken was moeilijk en heel tijdrovend, dat merkten we op de verschillende vorige trips al eerder. Het maakte ook dat we nog verder zouden uitlopen in tijd dat we besloten om verder te doen met ons ding. We namen enkele foto's voor ons archief waarna we ons klaarmaakten om onze tunes te spelen bij de 4 CWG's aan de ingang van de begraafplaats.

De vier Commonwealth graven meteen aan de ingang.

Van links naar rechts vooraan.

Private Andrew McFarlane Campbell. Service Number 265670. 7th Bn. Black Watch (Royal Highlanders). Gesneuveld 26 maart 1918, 25 jaar. 

Lieutenant Derek Errol Webb. 107th Sqdn. Royal Air Force. Gesneuveld 9 oktober 1918, 19 jaar.

Private William Henry Clark. Service Number 12/617. 1st/4th Bn. York and Lancaster Regiment. Gesneuveld 27 oktober 1918, 25 jaar.

Achteraan.

Private Raymund Collins. Service Number 49819. 4th Bn. Bedfordshire Regiment. Gesneuveld 8 februari 1919, 19 jaar.

Private Raymund Collins. Service Number 49819. 4th Bn. Bedfordshire Regiment. Gesneuveld 8 februari 1919, 19 jaar.

Lieutenant Derek Errol Webb. 107th Sqdn. Royal Air Force. Gesneuveld 9 oktober 1918, 19 jaar.

Private F W Fullarton. Service Number 817868. Princess Patricia's Canadian Light Infantry (Eastern Ontario Regiment). Gesneuveld 8 november 1918. Zijn graf vind je achteraan in het perceel rechts van de ingang.

Enkele ogenblikken later begonnen we met het plaatsen van het PRWWI kruisje tussen de kiezels nabij de 4 CWG's  en merkten ook op dat hier geen register te vinden was. Toen we ons niet veel later klaar maakten om te vertrekken merkten we op de achterzijde van een grafsteen een opschrift op wat onze aandacht trok. 'Concession A Perpetuite' wat betekende dat deze graven een eeuwig durende concessie hebben. Geen van ons beiden had zulk opschrift al eerder gezien op WWI graven. Rond 14u50 lieten we de Boussu begraafplaats achter ons en trokken richting Hautrage waar de eerste militaire begraafplaats van vandaag zouden vinden.

Om 15u een klein half uurtje later dan voorzien arriveerden we onder een stralende hemel bij de Hautrage Military Cemetery, die een kleine 2 kilometer van de dorpskern langs de weg naar Saint-Ghislain ligt. Op de begraafplaats liggen 235 Britse slachtoffers begraven. Kenmerkend voor deze begraafplaats is de aanwezigheid van 537 Duitse slachtoffers. Deze graven staan bij de Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge gerigistreerd als Hautrage Militärfriedhof. Deze Duitse graven worden eveneens onderhouden door de Commonwealth War Graves Commission.

Het dorp Hautrage was bijna de hele oorlog in Duitse handen, De begraafplaats werd in augustus en september 1914 door de Duitsers aangelegd. In de zomer van 1918 werden een groot aantal Britse slachtoffers die sneuvelden in 1914 uit de omliggende slachtvelden en kleinere begraafplaatsen naar hier overgebracht.  Na de wapenstilstand werden nog 24 Britse gesneuvelden afkomstig van Duitse begraafplaatsen in Couvin, Marche, Mariembourg, Thuin en Carnières naar hier overgebracht. Ook 85 Duitse slachtoffers uit het zuidwestelijk gebied van Bergen werden hier bijgezet. 5 Britten worden hier herdacht met een Special Memorial omdat hun graven niet meer gelokaliseerd konden worden en men aanneemt dat ze zich onder de naamloze graven bevinden.

3 Britten die in krijgsgevangenschap stierven en in Marche German Cemetery begraven waren maar waar hun graven niet meer teruggevonden werden, worden hier ook herdacht met een Special Memorial waarop hun oorspronkelijke begraafplaats staat vermeld.

Private James H Banks. Service Number 10500. 2nd Bn. Duke of Wellington’s (West Riding Regiment). Gesneuveld 23 augustus 1914. Plot I Rij A Graf 8.

Captain John Penrice Benson. 1st Bn. East Surrey Regiment. Gesneuveld 23 augustus 1914, 36 jaar. Plot I Rij B Graf 5. 

Private Frederick Catchpole MM (Military Medal). Service Number 8751. 2nd Bn. Royal Berkshire Regiment. Gesneuveld 18 november 1918. Plot IV Rij A Graf 10.

Major Charles Stewart Holland. 120th Bty. Royal Field Artillery. Gesneuveld 23 augustus 1914, 39 jaar. Plot I Rij B Graf 2.  

Private Arthur Preshous Ryder. Service Number 10524. 2nd Bn. Duke of Wellington's (West Riding Regiment). Gesneuveld 24 augustus 1914, 19 jaar. Plot II Rij D Graf 9. 

Lance Corporal Archibald Burnham Sharp. Service Number 21622. 8th Bn. Leicestershire Regiment. Gesneuveld 20 november 1918, 22 jaar. Plot IV Rij A Graf 11.

Major Percy Belcher Strafford. 2nd Bn. Duke of Wellington’s (West Riding Regiment). Gesneuveld 24 augustus 1914, 41 jaar. Plot I Rij C Graf 13.

Lieutenant Colin Knox Anderson. 3rd Bn. attd. "A" Coy. 1st Bn. Queen's Own (Royal West Kent Regiment). Gesneuveld 23 augustus 1914, 26 jaar. Plot I Rij D Graf 17. 

Second Lieutenant Maximilian Francis Broadwood. "B" Coy. 1st Bn. Queen's Own (Royal West Kent Regiment). Gesneuveld 24 augustus 1914, 21 jaar. Plot I Rij E Graf 18. 

Captain Cyril Oswald Denman-Jubb. 2nd Bn. Duke of Wellington's (West Riding Regiment). Hij diende ook in de Zuid-Afrikaanse Oorlog. Gesneuveld 24 augustus 1914, 38 jaar. Plot I Rij A Graf 4. 

Lieutenant Harold Martin Soames. 20th Hussars. Gesneuveld 23 augustus 1914, 27 jaar. Plot IV Rij A Graf 6.

Private AE Burstow. Service Number L/10077. "A" Coy. 1st Bn. Queen's Own (Royal West Kent Regiment). Gesneuveld 23 augustus 1914, 20 jaar. Plot II Rij D Graf 5. 

Corporal John Thomas Sutton. Service Number 527776. 1st London Sanitary Coy. attd. 119th Sanitary Sect. Royal Army Medical Corps. Mooire tekst: When Other Helpers Fail and Comforts Flee Help of the Helpless Lord Abide with Me. Gesneuveld 17 november 1918, 29 jaar. Plot IV Rij A Graf 8.

Private Arthur Grace. Service Number 42510. 8th Bn. Leicestershire Regiment. Mooie tekst: A Loving Brother True and Kind. A Beautiful Memory Left Behind. Gesneuveld 14 november 1918, 19 jaar. Plot IV Rij A Graf 13.

Private J Paterson. Service Number 51559. 12th Bn. Royal Scots. Mooie tekst: There the Wicked Cease from Troubling and The Weary Are at Rest. Gesneuveld 17 oktober 1918, 19 jaar. Plot IV Rij A Graf 21. 

A Second Lieutenant of the Great War.

Major Chandos Leigh DSO (Distinguished Service Order). 2nd Bn. King’s Own Scottish Borderers. Gesneuveld 29 augustus 1914, 41 jaar. Plot II Rij A Graf 5.

Private George Soanes. Service Number 43712. 9th Bn. King’s Own Yorkshire Light Infantry. 8 november 1918, 35 jaar.

Private ETW Luther. Service Number 117822. Machine Gun Corps (Infantry). 6 november 1918, 20 jaar.

Private J Fitchett. Service Number 33235. 8th Bn. Leicestershire Regiment. 8 november 1918. 

Zij stierven alle drie als Krijgsgevangene en werden begraven op Marche German Cemetery maar hun laatste rustplaats ging verloren.

Het Cross of Sacrifice stond in het midden en recht op de ingang van de begraafplaats. Vooraan vonden we, en naar het Cross of Sacrifice toe, de Duitse graven, de CWG's lagen naast en achter het Cross of Sacrifice. Stuart overliep zijn lijstje van de graven die hij had uitgekozen voor 'de man achter de steen' terwijl Kurt enkele foto's nam tussen de graven. We merkten beiden op dat er heel veel Duitse grafstenen waren waarop stond vermeld, 'Ein Deutcher Soldat' toch ongelofelijk hoeveel slachtoffers niet meer konden worden geïdentificeerd worden tijdens of kort na de oorlog, je hield het niet voor mogelijk. Wat we beiden ook opmerkten toen we over de begraafplaats wandelden was dat het er vrij rustig was en niet veel lawaai. De begraafplaats lag naast een drukke baan en het geluid van de voorbijrijdende auto's was zeker niet echt storend. Na wat uitgerust te hebben op één van banken besloten we onze tunes te spelen op de rand van het verhoog waarop het Cross of Sacrifice stond, deze plaats kozen we uit omdat we dan ook een ietsje tussen de Duitse graven zouden staan. Toen we gedaan hadden met het spelen van onze tunes Flower of Scotland en Amazing Grave, besloten we hier om ook de tune Highland Cathedral te spelen voor de Duitse slachtoffers die hier waren begraven. Hoewel deze tune maar pas in 1982 werd geschreven door de Duitse componisten Michael Korb en Uli Roever, vonden we beiden dat deze hier wel zou passen.

Daarna werd het PRWWI kruisje neer gepland bij het Cross of Sacrifice naast een houten In Remembrance kruisje waarop een The Italy Star stond afgebeeld. We namen nog enkele foto's en besloten om de groepsfoto te nemen nabij de ingang van de begraafplaats zodat ook de Duitse graven mee op de foto zouden staan. In de stenen palen waaraan het zware metalen hek hing aan de ingang vonden we de registers terug. Wat we hier niet verwacht hadden, was dat we in de rechter paal het namenboek en register terug vonden van de Duitse slachtoffers. Nog groter was onze verbazing bij het openen van dit register. Dit was nog nooit ingevuld. Zeker invullen was dus de boodschap, deze mensen waren er destijds ook maar ingesmeten zoals vele anderen, ook langs de Geallieerde zijde, meende Stuart wat Kurt alleen maar kon beamen. Het register werd dan ook zorgvuldig ingevuld zoals alle andere die we al waren tegen gekomen op onze tocht.

In de linker paal aan de ingang vonden we het CWG register terug, dat was laatst was ingevuld op 15/9/2014 door Derek Beuze uit Oxford Engeland, welke we eveneens op dezelfde manier invulden. Terwijl we de registers aan het invullen waren kwam er ineens een mevrouw de begraafplaats opgewandeld die ons heel vriendelijk een goeie dag zei en die recht naar het Cross of Sacrifice liep. Daar zagen we dat ze ging kijken naar het kruisje dat we er hadden neer gepland. Ze wandelde in de buurt van het Cross of Sacrifice nog wat rond terwijl ze aandachtig naar een paar graven keek en passeerde ons niet veel later terug terwijl ze ons terug een goeie dag zei. De mevrouw wandelde verder en we zagen dat ze niet veel verder op de oprit van het huis naast de begraafplaats liep. Waarschijnlijk had ze ons opgemerkt en wou even komen kijken.

Terug aan de auto dronken we nog iets, want hoewel ze zwaar bewolkt weer met af en toe een onweersbui hadden voorspeld op het weerbericht, kende we een hele warme en zonnige dag. We verwittigden het thuisfront dat we net de laatste begraafplaats hadden bezocht en ons klaarmaakten om te vertrekken. We verlieten Hautrage Military Cemetery om 16u15 na alweer een heel mooie dag. Deze begraafplaats als laatste bezoeken was een zeer goede zet in onze planning en maakte de rit wel echt af.

Een uurtje later arriveerden we veilig en wel thuis en konden alweer een rit archiveren, foto's uitzoeken, enz... Nogmaals dank aan Patrick voor het volgen tijdens de rit en het nemen van enkele foto's, we vonden het beiden zeer aangenaam. Nu kunnen we al beginnen dromen en vooral uitkijken naar een volgende trip.

Groeten en tot volgende,