Trip 14: Lancashire Cottage Cemetery, Ploegsteert Churchyard, Maple Leaf Cemetery, Westhof Farm Cemetery & Nieuwkerke (Neuve-Eglise) Churchyard.

Datum : 11/12/2016

Begraafplaatsen : Lancashire Cottage Cemetery, Ploegsteert Churchyard, Maple Leaf Military Cemetery, Westhof Farm Cemetery, Nieuwkerke (Neuve-Eglise) Churchyard

Afstand :  177 Km

Weer : Winterzonnetje, droog maar fris

Deelnemers : Stuart Jervis, Kurt van Looke

Volgers : Patrick Verhaeghe, Jeroen Cool,

---

Info :

Vandaag alweer 11 december, wat vliegt de tijd snel, was er weer een tocht gepland met ons PRWWI project. Toen we even een blik naar buiten wierpen terwijl we ons klaarmaakten zagen de weersomstandigheden er redelijk goed uit. Droog maar fris. We vetrokken mooi om 9u richting Westhoek en onderweg overliepen we nog even de geplande begraafplaatsen voor vandaag. 

Een dik uurtje later liet 'de trut' ons weten dat we bijna op onze bestemming waren en niet veel later stonden we stil in 'the middle of nowhere'  en lijkt het erop dat onze eerste stop een lege weide is. We zaten even met open mond naar elkaar te kijken toen Kurt zei; 'Misschien hebben ze de begraafplaats ondertussen verplaatst?' Het zweet begon Stuart uit te breken; 'Sh*t wat is da nu, stomme trut, wat heb je nu weer uitgestoken.' Kurt had er plezier in en zei; 'Rustig joone, rustig.' Nader onderzoek bleek dat Stuart de verkeerde locatie had ingevoerd en dat we nog zo een 35 minuten waren verwijderd van onze eerste stop. Kurt plat van het lachen en blij dat hij niet meer alleen was die klungelde vermaakte zich enorm terwijl Stuart zich spoedde naar  Lancashire Cottage Cemetery, onze eerste stop.

Dit moet ik opschrijven. 

Met, volgens Stuart een klein beetje vertraging, kwamen we aan om 10u20 bij Lancashire Cottage Cemetery waar Patrick en Jeroen reeds stonden te wachten op ons. Kurt volledig in zijn nopjes en met een glimlach tot achter zijn oren kon natuurlijk niet wachten om te vertellen wat ze hadden voorgehad. Volgens hem moeten het niet steeds dezelfde zijn waarmee ze kunnen lachen. Kurt begon nog meer te zweven toen ook Patrick iets moest bekennen. Blijkbaar was die ook iets héél belangrijk vergeten. 'Tja, op een bepaalde leeftijd...' Kurt zijn dag kon nu helemaal niet meer stuk. Stuart wou dit moment zo snel mogelijk vergeten en begon direct met het tunen van onze pipes. Niet veel later gingen we de Lancashire Cottage Cemetery op. De begraafplaats werd in november 1914 gestart als frontlijnbegraafplaats door het 1st East Lancashire en het 1st Hampshire. Ze werd tot maart 1916 gebruikt behoudens enkele latere bijzettingen. Tijdens het Duitse lenteoffensief was de begraafplaats van 10 april 1918 tot 29 september 1918 in Duitse handen. Toen hebben zij ook enkele van hun slachtoffers hier begraven. Er worden nu 231 Britten, 2 Canadezen, 23 Australiërs en 13 Duitsers herdacht. Twee Britten worden herdacht met Special Memorials omdat hun graven niet meer gelokaliseerd konden worden.

Daardat het winterzonnetje heel laag stond was het moeilijk fotograferen waardoor onze volgfotografen misschien wel een klein beetje lastig waren. Stuart liep tussen de graven heen opzoek naar het volgend nummertje op zijn lijstje terwijl Kurt enkele bijzondere epitafen noteerde die hij nog niet eerder had gezien. Patrick en Jeroen deden hun best om de perfecte hoek te vinden om alsnog de ideale foto te maken, het was niet simpel deze ochtend. Niet veel later gingen we onze pipes ophalen die we hadden achtergelaten op de omheiningsmuur en keken uit naar een plekje om ons muzikaal gedeelte te brengen. We besloten om op het centrale pad naar het Cross of Sacrifice onze PRWWI tunes Flower of Scotland en Amazing Grace te spelen. Toen de eerste klanken van Flower of Scotland vervlogen stonden enkele fietsers langs de weg mee te genieten. Toen de eerste klanken van onze PRWWI tune Amazing Grace klonken zagen we vanuit onze ooghoeken dat er een groep wielertoeristen waren gestopt en een auto. Publiek op deze frisse decemberochtend, die hadden we nog niet veel gezien.

Private TJ Davies. Service number 14643. 8th Bn. South Lancashire Regiment. 

Private A Chapman. Service number 14431. 11th Bn. Cheshire Regiment. 

Ze sneuvelden allebei op 8 november 1915 

en men weet dat ze hier begraven werden maar de exacte locatie is verloren gegaan. 

Daarom kregen zij een ‘Special Memorial’. 

Lance Corporal A Daphne. 

Service number 8980. 5th Bn. London Regiment (London Rifle Brigade). 

Gesneuveld 13 december 1914, 22 jaar. Plot II Rij C Graf 1. 

Vizefeldwebel Philipp Weber. 

F.A.R. 31. Gesneuveld 29 april 1918. 

Hij werd samen met een onbekend slachtoffer begraven in Plot II Rij G Graf 1.

Serjeant JE Hawke. 

Service number 6090. 1st Bn. Hampshire Regiment. 

Gesneuveld 12 november 1914. Plot I Rij B Graf 11.

Captain Thomas Howarth Preston. 

1st Bn. East Lancashire Regiment. 

Gesneuveld 17 november 1914, 33 jaar. Plot I Rij B Graf 13.

Lieutenant Thomas Hugh Mathews. 

“C” Coy. 1st Bn. East Lancashire Regiment. 

Gesneuveld 2 november 1914, 19 jaar. Plot I Rij B Graf 9.

Lieutenant Lionel Douglas Waud. 

1st Bn. East Lancashire Regiment. 

Gesneuveld 8 november 1914, 19 jaar. Plot I Rij B Graf 6.

Second Lieutenant George Hopkins Stanley. 

“D” Coy. 1st Bn. East Lancashire Regiment. 

Gesneuveld 31 oktober 194, 38 jaar. Plot I Rij B Graf 2.

Private Arthur James Cyril Blackmore. 

Service number 3385. 1st/6th Bn. Gloucestershire Regiment. 

Gesneuveld 29 mei 1915, 20 jaar. 

Foto midden is van zijn oorspronkelijke graf naast het 'Medical Dressing Station'. 

Later werd hij overgebracht naar Plot II Rij B Graf 11. 

Corporal William Alexander Jackson. 

Service number 898. 19th Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 22 december 1917, 35 jaar. Plot III Rij C Graf 5.

Private Reuben Clarece Wells. 

Service number 5104. 19th Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 13 januari 1918, 20 jaar. Plot III Rij C Graf 7.

Private Lionel Cecil Thompson. 

Service number 1284. 19th Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 13 januari 1918, 25 jaar. Plot III Rij C Graf 8.

Lieutenant Aubrey Clarence Crawley. 

44th Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 17 februari 1918, 28 jaar. Plot III Rij C Graf 10. 

Na onze PRWWI tunes Flower of Scotland en Amazing Grace besloten we om eerst de groepsfoto te nemen om daarna onze pipes terug op het muurtje te leggen. Iedereen met buik vooruit, ingetrokken borst en 'big smile' werd vereeuwigd op Lancashire Cottage Cemetery. Daar er niet echt een ideale plaats was bij het Cross of Sacrifice om ons PRWWI In Remembrance kruisje neer te planten besloten we om iets anders te zoeken. Zoals sinds het begin van ons PRWWI project reeds enkele malen was voorgevallen moesten we niet lang zoeken. Over het algemeen word ons PRWWI In Remembrance kruisje dan neer gepland bij een onbekend graf. Zo ook hier op Lancashire Cottage Cemetery werd ons PRWWI In Remembrance kruisje plechtig neer geplant bij het graf van een onbekende soldaat. We namen nog enkele foto's en gingen opzoek naar het bezoekersregister.

Bij de grote zuilen aan de toegangspoort vonden we het kastje terug waarin het bezoekersregister was opgeborgen. Het register kende een laatste input op 13 november 2016 van een zekere T. Cleal uit Cirencester UK. We ondertekende plechtig het bezoekersregister, lettend op van alles en nog wat voor sommigen, waarna we onze spullen inladen in de PRWWI mobiel. De 'juiste' en volgende coördinaten werden ingevoerd in 'de trut' en om 11u14 zetten we koers naar Ploegsteert waar onze volgende stop lag.

Onze aankomst in Ploegsteert was 10 minuten vroeger dan voorzien en we parkeerden er de PRWWI mobiel op het marktplein. We namen onze spullen onder de arm en liepen naar het grote 1914-1918 monument in de hoek van het plein waarachter de ingang zich bevond van het kerkhof. Aan de ene zijde van het monument stonden alle militaire slachtoffers vermeld, aan de andere zijde alle burgerslachtoffer uit De Grote Oorlog. Bovenop stond een beeld van een wijzende militair met een geweer in zijn hand. Kurt riep nog; 'Hey makker ge stuurt ons wel de verkeerde kant op hé, 't is niet langs daar maar langs ginder', wijzend naar de andere kant in de richting van de ingang.  De toon was hier ook weeral gezet toen we het kerkhof opliepen. Door onze voorbereidende research dienden we niet lang te zoeken naar de graven die we nodig hadden. Stuart merkte wel op dat hier nog steeds verschillende graven lagen uit dezelfde periode, mensen die overleden waren tijdens De Grote Oorlog. Dus we besloten eens rond te wandelen opzoek naar eventuele Belgische militairen die onder een burgergraf lagen.

Toen we een tijdje nadien samen kwamen bij de CWG's plot op het kerkhof kregen we te horen dat Stuart en Jeroen toch nog een Belgische militair hadden gevonden in een burgergraf. Soldaat François Charles Verbeke.

Research achteraf liet ons weten dat Soldaat Verbeke diende in de 4 Compagnie bij het 6de Jager te Voet,  P1/4 Mitrailleurs en werd op 2 oktober binnengebracht in het l' Océan veldhospitaal in De Panne.  Op 26 oktober 1918 overleed hij helaas aan zijn verwondingen ten gevolge van gangreen aan de rechterdij en septicemie en werd hij op 28 oktober 1918 begraven op de militaire begraafplaats van De Panne 'Duinhoek', in graf A/53. Op vraag van zijn ouders werd hij gerepatrieerd en herbegraven op 28/02/1922 op het kerkhof in Ploegsteert. De naam op zijn grafsteen was bijna niet meer te lezen, een wonder dat we hem vonden. Zo vergaat het velen die nadien onder een burgergraf herbegraven zijn kort na de oorlog. We besloten om onze PRWWI tunes te spelen op het kleine en omhaagde plot met de 9 CWG's maar onze gedachten waren eveneens bij Soldaat Verbeke die aan de andere zijde van het kerkhof onder een burger graf rustte. Flower of Scotland gevolgd door Amazing Grace klonken mooi op dit ochtendlijke uur.

Soldaat Tweede Klasse mil CS 1915 Matrailleur Louis François Charles Verbeke. 

Stamnummer 130/2570/(62646). 6de Jagers te Voet.  

Hij werd op 2 oktober 1918 in het Belgische Militaire Hospitaal L’Océan in De Panne opgenomen. Op 26 oktober 1918 stierf hij aan de gevolgen van gangreen aan de rechterdij en septicemie. Zijn graf vonden we terug in Perceel IIIb of IIIc. De plattegrond van de begraafplaats is niet helemaal duidelijk.

Second Lieutenant Richard John Lumley. 

11th (Prince Albert’s Own) Hussars. 

Gesneuveld 17 oktober 1914, 20 jaar. Rij A Graf 1.

Lieutenant William Douglas Maclean Trimmer. 

1st Bn. Hampshire Regiment. 

Gesneuveld 30 oktober 1914, 22 jaar. Rij A Graf 2. 

Captain Reginald Whickham Harland. 

1st Bn . Hampshire Regiment. 

Gesneuveld 30 oktober 1914, 31 jaar. Rij A Graf 3. 

Captain Eric John Western Dolphin. 

1st Bn. Hampshire Regiment. 

Hij leidde samen met een andere officier een loopgraafaanval. 

Toen dit gelukt was gaven de Duitsers te kennen dat ze zich wilden overgeven. 

Toen Captain Dolphin op hen toestapte werd hij neergeschoten. 

Gesneuveld 7 november 1914, 28 jaar. Rij A Graf 4. 

Private CE Horne. Service number 8691. 

1st Bn. Hampshire Regiment. 

Gesneuveld 18 november 1914, 22 jaar. Rij A Graf 5. 

Major George Hastings Parker. 

1st Bn. Hampshire Regiment. 

Gesneuveld 19 december 1914, 44 jaar. Rij A Graf 6. 

Captain Arthur Paget Knocker. “B” Coy. 

1st Bn. Hampshire Regiment. 

Gesneuveld 8 februari 1915, 25 jaar. Rij A Graf 7. 

Lieutenant Herbert Beaumont Boggs. 

7th Canadian Infantry. 

Gesneuveld 26 februari 1915, 22 jaar. Rij A Graf 8. 

Private Thomas Sutton. 

Service number 17173. 7th Bn. Canadian Infantry. 

Gesneuveld 26 februari 1915, 22 jaar. Rij A Graf 9.

Nadat de klanken van onze PRWWI tunes waren weggeëbd was het tijd om het PRWWI In Remembrance kruisje te plaatsen. Daar er geen onbekend slachtoffer was begraven, besloten we om dit bij het middelste graf te doen, recht tegenover de ingang van het kleine CWG plot. Dit leek ons het beste en zodoende werd ons PRWWI In Remembrance kruisje plechtig neer gepland bij het graf van Private CE Horne die sneuvelde op 18 november 1914 op 22 jarige leeftijd. Samen met onze volgfotografen namen we nog enkele foto's en omdat er hier geen register was verlieten we Ploegsteert kerkhof op weg naar onze PRWWI mobiel waar de lunch op ons wachtte. Na het verorberen van onze welkome lunch en koffie voor de een of warme chocomelk voor de ander zorgde Stuart ervoor dat we stipt om 13u verder konden vertrekken op onze tocht, want dat was toch ook een speciale. We verlieten Ploegsteert centrum en zetten koers naar Maple Leaf Military Cemetery.

We arriveerden om 13u07 bij de Maple Leaf Military Cemetary, een zevental minuutjes vroeger dan voorzien. Onderweg naar hier was Kurt hem weer eens voor de verandering zodat hij besloot om nog 7 minuten te blijven zitten mokken in de auto. Maple Leaf Cemetery is gelegen bij het gehucht Le Romarin op ongeveer 3 km ten Zuiden van Nieuwkerke, vlak tegen de Franse grens (de overzijde van de straat behoort tot Nieppe- Frankrijk). 

Het is een langwerpige begraafplaats dat omheind is door een rode bakstenen muur, afgedekt met witte natuursteen. Enkel aan de Oost-zijde staat een haag. De ingang bestaat uit twee witstenen paaltjes en hoge bakstenen muren, afgewerkt met witte natuursteen. Rechts en vooraan op de begraafplats staat het 'Cross of Sacrifice'. Links tegen de muur is een metalen CWGC-infoplaat bevestigd op een lage schuine tafel. Op Maple Leaf Cemetery liggen volgens het huidige register 176 militairen begraven, waarvan 80 doden uit het Verenigd Koninkrijk, 4 Australiërs, 39 Canadezen, 43 Nieuw-Zeelanders, 1 Zuid-Afrikaan en 9 Duitsers, waarvan er 2 niet geïdentificeerd konden worden. De aanleg van Maple Leaf Cemetery startte in december 1914 door de aanwezigheid van medische posten (Field Ambulances) en gevechtseenheden in de omgeving. Tussen juli 1915 en april 1916 was het 3de Canadian Field Ambulance actief in Nieuwkerke, waarnaar de begraafplaats genoemd werd. In december 1917 werd de laatste Britse militair hier begraven. In april 1918 was de begraafplaats in Duitse handen, met de toevoeging van enkele Duitse graven tot gevolg. Private A. Parry (2nd West Yorkshire Regiment, 23rd Brigade, 8th Division) werd hier in de omgeving op 30 augustus 1917 terechtgesteld wegens desertie. Hij ligt op 'Maple Leaf Cemetery' begraven in rij 'K' graf 4.

We laden onze spullen uit en trokken deze voor ons toch wel speciale begraafplaats op. Maple Leaf Cemetery was immers de 200ste begraafplaats dat we bezochten met ons Pipers Remembering World War One project. We hebben al een hele reis en vooral een groot avontuur achter de rug dat we deze begraafplaats toch ook wel zagen als een soort van mijlpaal binnen het project. Onze volgfotografen Patrick en Jeroen konden het dan ook niet nalaten om dit, voor ons toch, speciale moment vast te leggen met hun camera's. Een kleine stop, om even te poseren toen we de begraafplaats opgingen werd dan ook gevraagd door de fotografen.

Nr.200

We wandelden allen rustig over deze mooie kleine begraafplaats heen, de een opzoek naar een mooi plaatje, de andere opzoek naar enkele bijzondere epitafen terwijl Stuart ongestoord het lijstje afliep zoeken naar de graven van de gesneuvelden waarvan we de steen een gezicht wouden geven. Door zijn op voorhand uitgetekende te volgen route en doordat dit eerder een kleine begraafplaats was, was Stuart vrij snel klaar zodat we niet veel later onze pipes opnamen en even rondkeken naar een geschikte plaats om onze PRWWI tunes te spelen. Lang dienden we niet te zoeken en we wandelden naar de enige boom op de begraafplaats waarrond een lege plaats was. Flower of Scotland en Amazing Grace klonken echt prachtig op deze kleine en mooie begraafplaats. Na de kleine muzikale PRWWI ceremonie gingen we eerst onze pipes terug leggen op de stenen omheiningmuur bij de ingang waarna we een geschikte plaats zochten voor ons PRWWI In Remembrance Cross.

Private Albert Parry. 

Service number 42467. 2nd Bn. West Yorkshire Regiment (Prince of Wales’s Own). 

'Shot at Dawn' voor desertie op 30 augustus 1917. Rij K Graf 4.

Lieutenant Arthur Norton Hickling Churchill. 

1st Bn. Canadian Infantry. 

Gesneuveld 7 september 1915, 24 jaar. Rij A Graf 3.

Lieutenant John Barclay Clibborn. 

Canadian Mounted Rifles. 

Gesneuveld 26 november 1915. Rij A Graf 6.

Rifleman Joseph Henry Thomas. 

Service number 26/375. 4th Bn. 3rd New Zealand Rifle Brigade. 

Gesneuveld 24 maart 1917, 32 jaar. Rij B Graf 10.

Private David Wilson. 

Service number 336. 8th Bn. Canadian Infantry. 

Gesneuveld 17 juli 1915. Rij B Graf 2.

Private Walter John Irving. 

Service number 27656. 2nd Bn. Wellington Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 5 juni 1917. Rij E Graf 1.

Private Fred Brown. 

Service number 27740. 15th Bn. Canadian Infantry. 

Gesneuveld 19 november 1915, 21 jaar. Rij E Graf 8.

Rifleman John Robertson. 

Service number 25/672. 3rd Bn. 3rd New Zealand Rifle Brigade. 

Gesneuveld 6 mei 1917, 40 jaar. Rij F Graf 11.

Private Hugh Francis McAuley. 

Service number 29798. 1st Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 6 mei 1917. Rij F Graf 10.

Sapper John Frederick Haynes. 

Service number 4/408. New Zealand Engineers. 

Gesneuveld 6 mei 1917, 23 jaar. Rij H Graf 13.

Private Peter Te Whata. 

Service number 20621. New Zealand Pioneer Battalion. 

Gesneuveld 23 maart 1917. Rij J Graf 14.

Private Thomas Eric Booker. 

Service number 6/1782. 1st Bn. Canterbury Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 8 maart 1917, 20 jaar. Rij J Graf 13.

Serjeant George Syme DCM (Distinguished Conduct Medal). 

Service number 2/1103. New Zealand Field Artillery. 

Gesneuveld 19 juli 1917, 28 jaar. Rij J Graf 7.

Private John Langley. 

Service number 23573. 1st Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 17 augustus 1917, 22 jaar. Rij J Graf 3.

Private James Hamilton McDonald. 

Service number 32700. 1st Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 17 augustus 1917, 22 jaar. Rij J Graf 2.

Sapper Thomas Miller Reid. 

Service number 23726. New Zealand Engineers. 

Gesneuveld 24 maart 1917, 26 jaar. Rij K Graf 14.

Private James Taylor. 

Service number 14166. 1st Bn. Canterburry Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 6 mei 1917, 28 jaar. Rij K Graf 16.

Private John Fraser. 

Service number 27483. 2nd Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 24 maart 1917. Rij L Graf 12. 

Private Stanley Herbert Perry. 

Service number 8/3036. 1st Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 25 maart 1917. Rij L Graf 11.

Rifleman Oscar Renaldo Parson Backman. 

Service number 23/365. 1st Bn. 3rd New Zealand Rifle Brigade. 

Gesneuveld 26 maart 1917, 30 jaar. Rij M Graf 14.

Gunner Stephen Thomas Sydney Harding. 

Service number 11/288. New Zealand Field Artillery. 

Gesneuveld 29 maart 1917, 20 jaar. Rij M Graf 13.

Private John James Mockett. 

Service number 24207. 1st Bn. Canterburry Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 31 maart 1918, 26 jaar. Rij M Graf 11.

Corporal Frederick Chapman. 

Service number 10/3505. 2nd Bn. Wellington Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 2 april 1917, 25 jaar. Rij M Graf 10. 

Rifleman William Davidson Stalker. 

Service number 21898. 4th Bn. 3rd New Zealand Rifle Brigade. 

Gesneuveld 5 mei 1917, 30 jaar. Rij M Graf 9.

Rifleman John Joseph Hickey. 

Service number 26/810. 4th Bn. 3rd New Zealand Rifle Brigade. 

Gesneuveld 6 mei 1917, 28 jaar. Rij M Graf 7. 

Private Henry Clay Ravenwood. 

Service number 22097. 1st Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 6 mei 1917, 22 jaar. Rij N Graf 13.

Lance Corporal Arthur Irwin Rea. 

Service number 8/473. 2nd Bn. Canterburry Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 15 juni 1917, 28 jaar. Rij N Graf 3.

Gunner Thomas Patrick McPartlan. 

Service number 5379. 3rd A.F.A. Bde. Australian Field Artillery. 

Gesneuveld 16 juni 1917, 22 jaar. Rij N Graf 2.

Private William Robert Wilson. 

Service number 15270. 1st Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 6 mei 1917. Rij N Graf 11.

Daar het Cross of Sacrifice vrij dicht bij de toegang stond besloten we om het PRWWI In Remembrance kruisje bij het graf van een slachtoffer te plaatsen. In zo'n geval gaan we dan dikwijls opzoek naar het graf van een onbekende, maar doordat er hier niet echt een onbekende begraven was dienden we een andere oplossing te zoeken. Lang liet deze dan ook niet op zich wachten want vooraan in rij 'D' zagen we een bekende badge afgebeeld staan op een grafsteen. In het 2de graf in rij 'D' lag 9766 Pte J. Smith begraven die onderdeel uitmaakte van de Schotse Seaford Highlanders. Pte Smith sneuvelde op 9 december 1914. Nadat we plechtig het PRWWI In Remembrance kruisje hadden neer gepland wandelden we tot bij de kleine open plaats aan de boom om er groepsfoto te nemen. Net op het moment toen iedereen met een brede glimlach zijn buik had vooruit gestoken en zijn borst had ingetrokken, klikte de camera en werd ons bezoekje hier vereeuwigd.

Bij de ingang in de bakstenen zuiltjes vonden we het kastje terug waarin het bezoekersregister zat. Het bezoekersregister kende een laatste input op 3 december 2015 door een zekere Peter Churchill die er zijn groot oom Arthur Churchill kwam bezoeken. Later onderzoek liet ons weten dat Lt. Arthur Churchill diende bij het 1st Bn Candian Infantry (West Ontario Regt.) en overleed op 7 september 1915 aan de opgelopen verwondingen van de dag voordien. Terwijl we het bezoekersregister ondertekenden, stond Stuart rechtstaand te slapen. Wat was hij moe! Volgens zijn uitleg deed hij maar alsof omdat hij te lang moest wachten, maar het gesnurk en het nemen van enkele foto's vertelden het tegendeel.  Nadien maakten we ons stilaan klaar om te vertrekken naar onze volgende stop. We verlieten Maple Leaf Military Cemetery om 14u05 en zetten koers naar de Westhof Farm Cemetery.

We arriveerden er om 14u10 zo een 20 minuten voor op schema en doordat Patrick er niet direct in de omgeving kon parkeren met zijn mobilehome liet hij ons weten dat hij wat verder ging staan op een kruispunt. "Geen probleem" zei Kurt, " Ge krijgt daar juist geteld 20 minuten voor" We lachten allen en Patrick haaste hem weg. Westhof Farm Cemetery dankt zijn naam aan de in het Westen liggend op 500 meter afgelegen hoeve 'Westhof' die hier destijds stond. Enkele restanten van een betonnen constructie in een aanpalende weide zijn daar nog stille getuigen van. We namen onze pipes onder de arm en gingen de kleine, en zoals alle CWGC begraafplaatsen, mooi onderhouden begraafplaats op.

We gingen de begraafplaats op en langs een soort van gang tussen een haag en omheiningsmuur kwamen we bij het Cross of Sacrifice met achter het hoekje het plot met de verschillende graven. Westhof Farm werd als hoofdkwartier gebruikt door de Nieuw-Zeelandse Divisie in mei en juni 1917. De aanleg van de begraafplaats, langs de 'Waterloo Road' zoals de huidige Eikelstraat door de Britten genoemd werd, startte in mei 1917. Ze bleef in gebruik door gevechtseenheden en medische posten tot april 1918. Op 14 april 1918 werd het dorp na hevige gevechten veroverd op de '49th (West Riding) Division' en de '33rd Division'. Op 2 september 1918 werd het dorp heroverd door de '36th (Ulster) Division'. De 5 Duitsers die er begraven liggen, kwamen allen om op 7 juni 1917, de eerste dag van de Mijnenslag. Op deze kleine begraafplaats liggen 136 militairen begraven, waarvan 73 doden uit het Verenigd Koninkrijk, 43 Australiërs, 1 Canadees, 14 Nieuw-Zeelanders en 5 Duitsers, waarvan er 1 niet geïdentificeerd kon worden. Voor 6 militairen, wiens graf vernield raakte door het artillerievuur, werd een 'Special Memorial' opgericht. Rifleman Thomas Donovan  van het 16th King's Royal Rifle Corps, 100th Brigade, 33rd Division, werd op 17 oktober 1917 terechtgesteld. Hij had op 22 augustus 1917 voor de 4de keer een desertiepoging gewaagd.

Deze begraafplaats had voor ons ook iets speciaal, moeilijk uit te leggen wat precies, maar ze had het. Stuart liep zijn lijstje af terwijl de anderen speelden met het licht om ons bezoek hier eveneens te vereeuwigen. Toen Stuart zijn lijstje had afgewerkt trokken we met onze pipes tussen de graven naar een bepaald plaatsje in het midden van de begraafplaats om er onze PRWWI tunes Flower of Scotland en Amazing Grace te spelen. Onze muzikale PRWWI ceremonie klonk prachtg op deze heuvelflank en de klanken rolden als het ware over de velden het dal in waar ooit vele levens verloren gingen op enkele maanden, dagen, uren. We wisten beiden dat ze zeker en vast gehoord werden wat ons toch op de een of andere manier een goed gevoel gaf. Na onze PRWWI tunes namen we eerst de groepsfoto op de begraafplaats en besloten om het PRWWI In Remembrance kruisje plechtig neer te planten bij de 6 Special Memorials, militairen waarvan het graf niet meer kon worden gelokaliseerd.

De enige onbekende op de begraafplaats.

Infanterist Jakob Elsesser en Gefreiter Georg Reisch. 

17. Bayer. Infanterie-regiment. Gesneuveld 7 juni 1917. 

Ze rusten samen in Plot II Rij C Graf 16.

Landsturmmann Ludwig Mehling, 18. Bayer. Infanterie-regiment en 

Unteroffizier Johann Karl Braun, 17. Bayer. Infanterie-regiment. 

Zij sneuvelden ook op 7 juni 1917 en rusten samen in Plot II Rij C Graf 18.

Rifleman Thomas Donovan. 

Service number A/201225. 16th Bn. King’s Royal Rifle Corps. 

‘Shot at Dawn’ voor desertie op 31 oktober 1917, 20 jaar. Plot II Rij D Graf 14.

Gunner Ernest Dale Ogle. 

Service number 66804. 91st Siege Bty. Royal Garrison Artillery. 

Gesneuveld 5 juni 1917, 23 jaar. Plot II Rij A Graf 9.

Private James Walter Lyons. 

Service number 33001. 2nd Bn. Otago Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 7 juni 1917. Plot II Rij B Graf 7.

Private Charles Noel Green. 

Service number 24008. 2nd Bn. Auckland Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 9 juni 1917. Plot II Rij B Graf 14.

Private John Robert Freer. 

Service number 4649. 52nd Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 9 juni 1917. Plot II Rij B Graf 15.

Driver John Brian Ward. 

Service number 2/3117. New Zealand Field Artillery. 

Gesneuveld 14 juni 1917. Plot II Rij C Graf 6.

Private MH Thomas. 

Service number 2265. 44th Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 20 augustus 1917. Plot II Rij E Graf 12.

Captain J Peat. 

44th Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 27 juni 1917. Plot I Rij D Graf 4.

Rifleman Frederick George Havill. 

Service number 13011. 1st Bn. 3rd New Zealand Rifle Brigade. 

Gesneuveld 7 juni 1917, 24 jaar. Plot I Rij B Graf 10.

Private Reuben Flaxman. 

Service number 21244. 2nd Bn. Auckland Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 6 juni 1917, 24 jaar. Plot I Rij B Graf 4.

Het PRWWI In Remembrance kruisje werd plechtig neer gepland ongeveer in het midden van de 'Special Memorials' rij, namen er wat foto's van om ons bezoek te staven en wandelden tot bij de ingang waar we in de bakstenen omheiningsmuur het bezoekersregister terug vonden. Het bezoekerregister kende een laatste input door een zekere Bardyn uit Oostnieuwkerke die er passeerde op 27 november 2016 tijdens een of andere Geuzentocht. Toen iedereen het boek had ondertekend en onze volgfotografen het hadden kunnen vastleggen namen we onze pipes en wandelden naar onze PRWWI mobiel die achter de hoek geparkeerd stond. "Ja, we hebben geen tijd om te wachten hé, Patrick" zei Kurt, waarop Patrick zich richting kruispunt haastte waar hij zijn mobilehome had achtergelaten. Kurt plat van het lachen, stapte in en Stuart vol vraagtekens keek hem aan. "Binnenpretje" was het antwoord en Stuart liet Kurt gelukkig zijn.

We verlieten Westhof Farm Cemetery om 15u05 en we vertrokken naar Nieuwkerke centrum waar onze laatste stop voor vandaag was gelegen. We arriveerden om 15u15 aan het plein naast de kerk in Nieuwkerke en parkeerden er de auto. Terwijl we onze spullen namen uit de PRWWI mobiel was er achter ons een auto met Franse nummerplaat zijn parkeerkunsten aan het demonstreren, ongelofelijk. We snapten het niet hoe sommigen destijds hun rijbewijs hadden gehaald. Volgens Kurt gewoon gekregen bij een pakje margarine ofzo. Toen die bewuste wagen schuin tussen 2 evenwijdige lijnen en met een voorwiel op een borduur van 20 centimeter stil stond en de chauffeur in kwestie weg wandelde, durfden ook wij vertrekken. Ja maar, zie dat de PRWWI mobiel enkele blutsen rijker was. Je mocht er niet aan denken.

We liepen Nieuwkerke (Neuve-Eglise) Churchyard op en merkten op dat we toch enkele toeschouwers hadden. Mja, inderdaad enkele verschijningen met een kilt aan zie je niet alle dagen in Nieuwkerke. Het dorp bleef in geallieerde handen tot 14 april 1918 toen het door de Duitsers na hevige gevechten veroverd werd op de "49th (West Riding) Division" en de "33rd Division". Op 2 september 1918 werd het dorp heroverd door de "36th (Ulster) Division". Het kerkhof werd gebruikt door "Field Ambulances" (medische posten) of gevechtseenheden, vooral door de cavalerie en de "5th Division". De meeste graven van "Nieuwkerke Churchyard" liggen op een langgerekt perk ten noordwesten van de Onze-Lieve-Vrouwkerk. 13 graven liggen her en der verspreid over het burgerlijk kerkhof tussen burger graven. Op het groot perk, dat omgeven wordt door een lage, bakstenen muur, staat op een platform het  Cross of Sacrifice. Volgens het huidige register liggen er 106 militairen begraven op het kerkhof, waarvan 92 doden uit de Eerste Wereldoorlog, 75 doden uit het Verenigd Koninkrijk, 10 Australiërs, 1 Canadees, 1 Indiër en 5 Nieuw-Zeelanders.  Eveneens liggen er 14 doden uit de Tweede Wereldoorlog, 10 doden uit het Verenigd Koninkrijk, 1 uit Frankrijk en 3 uit België.

We zaten een beetje in de knoop met de indeling van de begraafplaats. Een deel lag langs de straatkant en verschillende andere graven lagen her en der verspreid over de begraafplaats tussen de burger graven. Iets heel raar, waarom niet in 1 plot?  We trokken verder het kerkhof op, opzoek naar de graven waarvan we iets meer wouden vertellen in ons item, het gezicht of verhaal achter de steen. Patrick en Jeroen namen de ene na de andere foto en niet veel later merkten we op dat we niet echt meer alleen waren op het kerkhof. Van op een kleine afstand stonden verschillende mensen ons tussen de graven heen gade te slaan. Niemand kwam dichter dus we deden gewoon rustig ons ding verder. Toen Stuart rond was of zijn lijstje had afgewerkt was het tijd voor de PRWWI tunes. 

Rij W aan de ingang van de begraafplaats.

Rij Y.

Rij Z

Private Archibald William Edward McGilvray. 

Service number 7044. 13th Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 22 maart 1918, 29 jaar. Rij F Graf 6.

Trumpeter Edward Egan. 

Service number 586. 9th (Queen’s Royal) Lancers. 

Gesneuveld 21 oktober 1914. Rij J Graf 1.

Major Clive MacDonnell Dixon. 

16th (The Queen’s) Lancers. 

Gesneuveld 5 november 1914, 44 jaar. Rij J Graf 2.

Driver George Martin Anderson. 

Service number 59018. Royal Field Artillery. 

Gesneuveld 4 november 1914. Rij M Graf 1.

Lieutenant Oswald Griffith. 

80th Bty. Royal Field Artillery. 

Gesneuveld 27 februari 1915, 27 jaar. Rij P Graf 4.

Major Francis Graham Richards. 

14th Field Amb. Royal Army Medical Corps. 

Gesneuveld 5 maart 1915, 40 jaar. Rij Q Graf 1.

Private George Hamon. 

Service number 2432. 45th Bn. Australian Infantry, A.I.F. 

Gesneuveld 29 mei 1917, 23 jaar. Rij S Graf 2.

Second Lieutenant Charles Edward Holden Loxton. 

1st/5th Bn. North Staffordshire Regiment. 

Gesneuveld 23 mei 1915, 22 jaar. Rij U Graf 5.

Private Claude Lippiatt. 

Service number 18817. 2nd Bn. Auckland Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 5 mei 1917, 20 jaar. Rij V Graf 5.

Private Claude Fox. 

Service number 31623. 2nd Bn. Auckland Regiment, N.Z.E.F. 

Gesneuveld 5 mei 1917, 29 jaar. Rij V Graf 7. 

Second Lieutenant Eric de Wolf Rounsefell MC (Military Cross). 

Leinster Regiment attd. 12th Bn. Royal Irish Rifles. 

Gesneuveld op 3 september 1918, 19 jaar. Rij X Graf 1. 

Ook hier moesten we een beetje zoeken naar de beste plaats om onze PRWWI tunes te spelen. Daar de graven hier her en der verspreid lagen moesten we even kijken. We kwamen vlug tot een overeenkomst en besloten om dit het beste te doen bij het Cross of Sacrifice dat op een soort van platform stand. In het midden van de dorpskern weerklonken onze pipes fantastisch toen we er onze PRWWI tunes Flower of Scotland gevolgd door Amazing Grace speelden. Onder het spelen door keken we vluchtig even uit onze ooghoeken en zagen dat er nog steeds verschillende mensen op en naast het kerkhof ons in de gaten hielden. Nadat de laatste tonen van Amazing Grace vervlogen waren en we onze pipes aflegden kregen we een oudere heer met grote witte baard in de gaten die naar ons had staan kijken. De man zei niks maar knikte bevestigend naar ons toe terwijl hij knipoogde. Een blijk van waardering voor wat we hier deden of kwamen doen.

Na het nemen van de groepsfoto was het eveneens ook hier even zoeken naar een geschikte plaats voor ons PRWWI In Remembrance kruisje. Op het platform waar het Cross of Sacrifice op stond was het niet mogelijk het PRWWI kruisje neer te planten. Misschien in een voeg tussen de stenen. Ook dit werd niks zodat we maar besloten het PRWWI In Remembrance kruisje plechtig neer te planten bij het middelste graf van de drie graven die tegen het platform stonden waarop het Cross of Sacrifice stond. Na het nemen van enkele foto's van het PRWWI In Remembrance kruisje bij het graf van 2de Lt. Maurise Croston Rogers, 59th Field Coy, Royal Engineers UK, die op 25 februari 1915 die op 20 jarige leeftijd sneuvelde in actie hier in de buurt, liepen we naar de omheiningmuur waar het kastje voor het bezoekersregister was ingewerkt.

Voorzichtig haalden we het bezoekersregister te voorschijn en merkten op dat het register voor het laatst werd ondertekend op 14 november 2016 door dezelfde T. Cleal uit Cirencester in het Verenigd Koninkrijk die we ook vonden in het bezoekersregister van de eerste begraafplaats, Lancashire Cottage Cemetery, van onze tocht vandaag. Lettend op schrijffouten van een bepaald individu onder ons werd het register zonder veel problemen ingevuld. "Ja, hij gaat het nog leren. Daarvoor moet je al 2 jaar onderweg zijn hé" zei Stuart. Gelukkigen konden ze ermee lachen. We namen stilaan afscheid van onze vrienden op het kerkhof van Nieuwkerken en met onze pipes onder de arm wandelden we op het gemak terug naar onze PRWWI mobiel. De tocht van vandaag zat er op.

Bij de PRWWI mobiel, die nog steeds op ons stond te wachten op de parking, en pas op zonder blutsen, want de bewuste scheefparkeerder was verdwenen, borgen we onze spullen op. Toen alles was ingeladen sprong Kurt in de bres. Altijd voorzien van vanalles en nog wat haalde hij ineens een fles whisky tevoorschijn want blijkbaar was het niet alleen Kurt die al een dagje ouder werd en soms eens iets vergat. We sloten deze mooie tocht af met een Talisker 10 en praten nog een lange tijd na over de gepasseerde dag, de begraafplaatsen die we vandaag bezochten en alsook over de begraafplaatsen die nog zouden komen. Na een tijdje schoven donkergrijze wolken over de huizen heen zodat we dachten dat het niet lang meer ging duren alvorens het zou beginnen regenen. 

We namen afscheid van elkaar, stapten in de PRWWI mobiel en zetten om 16u10, een klein uurtje vroeger dan voorzien, richting thuisfront. Bedankt aan onze volgers Patrick en Jeroen om er terug bij te zijn toen we ons 200ste PRWWI kruisje plaatsten en de verschillende mooie foto's. Graag tot een volgende keer.

Groeten Stuart & Kurt