Datum : 12/04/2015
Begraafplaatsen
: Zantvoorde British
Cemetery, Zandvoorde Churchyard, Oosttaverne Wood Cemetery, Somer Farm Cemetery en Oak
Dump Cemetery.
Afstand : 170 Km
Weer : Zonnig, Stralende hemel
Deelnemers : Stuart Jervis en Kurt van Looke
Volgers : Daphné Vangheluwe en Patrick Verhaeghe
Info :
Direct na het ontwaken was ons eerste werk,
zoals in de oude tijden, onze neus buiten steken om te zien welk weer het zou
worden. Hoewel het wat frisjes was leek het erop dat het een mooie en prachtige
dag zou worden. Na het bezoek aan de bakker en het klaarmaken van onze picknick
was alles in gereedheid om te vertrekken. Een dikke 5 minuten voor 9u00
vertrokken we richting Zandvoorde waar we onze eerste begraafplaats zouden
vinden voor vandaag.
Een rit van een klein uurtje bracht ons bij Zantvoorde British Cemetery waarbij Kurt opmerkte dat onze volgers weeral eens te laat waren. Volgens Stuart was dit normaal omdat het nog maar tien voor tien was in plaats van tien uur omdat in de tijdsberekeningen altijd rekening word gehouden voor het tunen van onze pipes hetgeen Kurt blijkbaar reeds vergeten was. Na het tunen van onze pipes namen we onze spullen onder de arm en betraden Zantvoorde British Cemetery.
Een rit van een klein uurtje bracht ons bij Zantvoorde British Cemetery waarbij Kurt opmerkte dat onze volgers weeral eens te laat waren. Volgens Stuart was dit normaal omdat het nog maar tien voor tien was in plaats van tien uur omdat in de tijdsberekeningen altijd rekening word gehouden voor het tunen van onze pipes hetgeen Kurt blijkbaar reeds vergeten was. Na het tunen van onze pipes namen we onze spullen onder de arm en betraden Zantvoorde British Cemetery.
Zandvoorde was aan het begin van de oorlog
op 30 oktober nog in handen van de Britten. Het werd echter zwaar bestookt door
de Duitsers tijdens de Eerste Slag om Ieper en meer bepaald de Slag bij
Geluveld. De Duitsers dreven de Britten terug, konden het dorp bezetten en behielden
het de rest van de oorlog. Pas eind september 1918 kon het worden heroverd. De
aanleg van de begraafplaats begon pas na de oorlog, toen men hier gesneuvelden
verzamelde uit de omliggende slagvelden, uit kleinere begraafplaatsen en uit
Duitse begraafplaatsen in Kruiseke, Komen en Wervik. Tweeëndertig gesneuvelde
Britten worden herdacht met een Duhallow Block omdat zij oorspronkelijk op een
Duitse begraafplaats begraven waren, maar van wie men het graf niet meer kon
terugvinden. Nu worden er 1558 Britten (waaronder 1117 niet geïdentificeerde), 22
Canadezen (waaronder 17 niet geïdentificeerde), 1 niet geïdentificeerde
Australiër en 1 Indiër herdacht. Eveneens ligt er ook een Brit begraven die
omkwam tijdens de Tweede Wereldoorlog.
We lieten onze pipes achter bovenop de
Stone of Remembrance en begonnen met het nemen van foto's. Terwijl Stuart
zerkjes begon te tellen, ging Kurt op zoek naar bijzondere epitafen. Niet veel
verder passeerden ze elkaar en merkten op dat de begraafplaats er heel anders
uitzag, kleurrijk. Dat kwam doordat de meeste plantjes en bloemen die bij en
tussen de graven staan deze tijd van het jaar in bloei staan. Het kleurrijke
van de natuur en de witte grafstenen maakte het geheel tot iets speciaal. Toen
we beiden goed op dreef waren zagen we aan de straatkant Daphné Vangheluwe arriveren
die ons vandaag terug zou volgen. Na elkaar een goeiedag te hebben gezegd deden
we verder. Terwijl we her en der over de begraafplaats liepen zagen we in de
verte nog een bekend persoon aan komen wandelen. Toen die persoon arriveerde op
de begraafplaats, bleek het Patrick Verhaege te zijn die ons ook vandaag zou volgen. Na elkaar ook een goeiedag te hebben
gezegd, schoot Patrick ook al meteen in actie om enkele mooie plaatsjes te
schieten waarbij hij zoals eerder ergens vermeld tot het uiterste gaat want
toen we op een gegeven moment opkeken zagen we hem dood leuk over de
omheiningmuur wandelen met zijn camera.
Eén van de 1135 onbekende slachtoffers. |
Private WH Spencer. Service number 26559. 8th Bn. Somerset Light Infantry.
Er word aangenomen dat hij één van de onbekende slachtoffers is.
Gesneuveld 4 oktober 1917,29 jaar. Special Memorial 1.
|
Sergeant Pilot Philip Thomas Grisdale. Service number 528684. 72nd Sqdn. Royal Air Force.
Hij is het enige WWII slachtoffer op de begraafplaats.
Gesneuveld 29 augustus 1941. Plot I Rij A Graf 21.
|
Private Frank Attenborough. Service number 20615. 2nd Bn. King’s Own Yorkshire Light Infantry.
Familie van? Gesneuveld op 10 mei 1915, 35 jaar. Plot II Rij F Graf 6.
|
Follower Sher Sing. 34th Div. Followers Central Depot.
De enige Indiër op de begraafplaats.
Gesneuveld 2 oktober 1918. Plot V Rij C Graf 14.
|
Private Thomas Reilly. Service number S/9315. 2nd Bn. Gordon Highlanders.
Met zijn 16 jaar het jongste slachtoffer op de begraafplaats.
Gesneuveld 18 juni 1915. Plot VI Rij A Graf 3.
|
Second Lieutenant Thomas Malcolmson Alexander. 41st Sqdn. Royal Air Force.
Zijn ouders woonden in Edinburgh, Scotland.
Gesneuveld 17 augustus 1918, 19 jaar. Plot II Rij F Graf 8.
|
Lieutenant William Anderson Cairns. 15th Bn. attd. 17th Bn. Royal Scots.
Gesneuveld 30 september 1918, 25 jaar. Plot II Rij F Graf 28.
|
Toen Patrick veilig en wel terug op de grond stond, was het voor ons tijd om de pipes op te nemen en onze tunes te gaan spelen. Toen de camera werd opgesteld in de buurt van de Stone of Remembrance hoorden we Kurt iets mompelen die veel zin had om zijn gloednieuw fototoestel over de muur te smijten. Stuart gaf Kurt een verkorte uitleg van hoe hij zijn fototoestel moest gebruiken, blijkbaar waren al die knopjes en andere toestanden voor Kurt er net iets teveel aan op dit ochtendlijke uur. Toen onze 'holbewoner' terug tevreden was omdat alles normaal bleek te zijn met zijn toestel, maakten we ons klaar om onze tunes te spelen. Zoals gewoonlijk, Flower of Scotland als eerste, gevolgd door Amazing Grace wat immens prachtig klonk in de vroege ochtend. Nadat we onze tunes hadden gespeeld, besloten we om ons 'PRWWI In Remembrance' kruisje bij de Stone of Remembrance te plaatsen die meer centraal op de begraafplaats stond in tegenstelling tot het Cross of Sacrifice dat volgens Kurt op een hele rare plaats stond. Hij liet zich ontvallen dat het precies leek of het was er maar rap bijgezet omdat het helemaal op een hoek langs de straatkant stond van de begraafplaats.
Nadien namen we de groepsfoto in de buurt
van ons PRWWI kruisje en wandelden vrij rustig naar het kleine gebouwtje aan de
ingang van de begraafplaats waar we ook het register terug vonden. Dit had een
laatste input van 09 april 2015 van een zekere Charlotte McGuffie afkomstig van
Leeds, Scotland (Waarschijnlijk familie van één van de Victoria Cross ontvangers op de begraafplaats). Kurt was weer goed in form vandaag want net toen Stuart de
camera had opgesteld om het tekenen van het register te vereeuwigen kwam hij
tot de conclusie dat Kurt langs de andere kant gaan staan was van het
gebouwtje. Toen er dan toch werd duidelijk gemaakt waar hij zich moest
opstellen vonden de anderen dat het wel lang duurde vooraleer Kurt het register
had ingevuld. Naar eigen zeggen kwam dat omdat in zijn tijd alles nog werd
gedaan met een hamer en beitel in plaats van een stylo die wat last had van de
koude. Nadat Stuart wat later
eveneens het register had kunnen tekenen besloten we om te vertrekken naar
Zandvoorde Churchyard, zo'n dikke 200 meter verder.
We verlieten Zantvoorde British Cemetery om 11u05 en zetten koers naar Zandvoorde centrum. Kurt besloot om de afstand al lopend te overbruggen omdat het niet zo ver was en omdat Patrick hier eveneens te voet was. Patrick had deze ochtend ineens zijn wagen geparkeerd op het kerkplein toen hij aankwam. Daphné en Stuart, die heel erg genoot van de stilte in de wagen, reden tot op het kerkplein van Zandvoorde.
We verlieten Zantvoorde British Cemetery om 11u05 en zetten koers naar Zandvoorde centrum. Kurt besloot om de afstand al lopend te overbruggen omdat het niet zo ver was en omdat Patrick hier eveneens te voet was. Patrick had deze ochtend ineens zijn wagen geparkeerd op het kerkplein toen hij aankwam. Daphné en Stuart, die heel erg genoot van de stilte in de wagen, reden tot op het kerkplein van Zandvoorde.
Om 11u15 kwamen we aan op het kerkplein van
Zandvoorde waar we 4 graven zouden terug vinden, allen afkomstig uit de 10de
Prince of Wales's Own Royal Hussars. Op 30 oktober 1914 was Zandvoorde in handen van de 1ste en 2de
Life Guards, 300 à 400 manschappen sterk. Het werd langer dan een uur
gebombardeerd door zware artillerie en vervolgens ingenomen door de 39ste
Duitse Divisie en 3 hiermee verbonden bataljons. Het gehele front van de 3de
Cavalry Division werd teruggedrongen tot de heuvelkam van Klein-Zillebeke. Het
dorp Zandvoorde kon niet worden heroverd en bleef in Duitse handen tot
28 september 1918. Met
de Eerste Slag om Ieper, in oktober - november 1914, werd er hevig gevochten
aan de Meenseweg om de West-Vlaamse heuvelrug. Op 21 oktober nam de 3rd Cavalry
Division (6th –waaronder 10th Hussars- en 7th Brigade) de sector Zandvoorde
over. Op maandag 26 oktober kreeg men een algemeen order om een voorwaartse
beweging uit te voeren. Hun flank raakte in een onfortuinlijke situatie en
daarop stopten ook zij met oprukken. Sir Frank Stanley Day Rose was in een
familie met standing geboren in 1877. Hij vervoegde het 10th Royal Hussars in
1900, werd in 1904 Lieutenant benoemd en was in 1914 Captain en 37 jaar toen
hij stierf. Christopher Randolph Turnor werd eveneens in een familie met
standing geboren te London in 1886. In 1908 studeerde hij af te Oxford en kreeg
zijn benoeming in het 10th Royal Hussars. Twee jaar later werd hij Luitenant
benoemd. Hij sneuvelde op 28-jarige leeftijd tijdens een poging om een
veldkanon te lokaliseren. Op 30 oktober werd de 7th (Household) Brigade door de
Duitse druk genoodzaakt om Zandvoorde op te geven en zich terug te trekken op
een lijn nabij Klein-Zillebeke.
In de kerk zou zich een glasraam bevinden ter herinnering aan Captain Rose, Luitenant Turnor en 4 anderen van het 10th Royal Hussars die in deze buurt sneuvelden op 26 oktober 1914. Terwijl Daphné op zoek ging in de kerk om enkele foto's te nemen van het glasraam, gingen Stuart, Kurt en Patrick naast de kerk op zoek naar de graven van Rose, Turner en 2 anderen. Lang moesten we niet zoeken want het groene bordje waarop te lezen stond 'Oorlogsgraven van het gemenebest - Commonwealth War Graves' liet ons weten dat we in de buurt waren. Zoals Stuart ons op voorhand liet weten troffen we de graven aan langs de rechterzijde van de kerk. We namen enkele foto's en Patrick las enkele namen luid op. 'Sir Frank Stanley Day Rose', dat moet een belangrijk persoon zijn geweest met zo een titel. Waarop Kurt liet weten dat hij ook een belangrijk persoon was en dat dus ooit ook op zijn grafsteen wou laten zetten. Stuart meteen bij de pinken, begon al met het zoeken naar een betekenis voor de letters van Sir op het graf van Kurt waarop Patrick het natuurlijk niet kon laten om mee te zoeken met Stuart. Allerhande afkortingen kwamen ter sprake toen ze het opeens gevonden leken te hebben. Seniele Irrationele Rufter, zou het volgens Stuart worden waarop Patrick bijna niet meer bijkwam van het lachen.
Captain Sir Frank Stanley Day Rose. 10th (Prince of Wales’s Own Royal) Hussars.
2nd Baronet of Hardwick House (http://en.wikipedia.org/wiki/Rose_baronets).
Gesneuveld 26 oktober 1914, 37 jaar. Graf 1.
|
Lieutenant Christopher Randolph Turnor. 10th (Prince of Wales’s Own Royal) Hussars.
Gesneuveld 26 oktober 1914, 28 jaar. Graf 2.
|
Lance Corporal J Waugh. 10th (Prince of Wales’s Own Royal) Hussars.
Gesneuveld 26 oktober 1914. Graf 3.
|
Private RS MacKenzie. Service number 2975. 10th (Prince of Wales’s Own Royal) Hussars.
Gesneuveld 26 oktober 1914. Graf 4.
|
Toen niet veel later
Daphné erbij was gekomen na de fotoshoot in de kerk wou Kurt niet vertellen wat
er was gebeurd, ineens was hij toch niet zo belangrijk meer. We besloten ook om
hier op dit kleine kerkhof onze tunes te spelen wat in deze ingesloten omgeving
redelijk luid klonk. Na het spelen van onze PRWWI Tunes werd ons PRWWI Cross
ongeveer in het midden van de vier graven plechtig in de grond gestoken waarbij
Stuart alle andere houten In Remembrance kruisjes die erbij lagen eveneens een
beetje herschikte. Daarna toen Stuart aanstalten maakte om te vertrekken, zei
Kurt ineens; 'Niks vergeten?' Stuart moest toch wel enkele seconden denken toen
Kurt antwoordde, 'De groepsfoto.' Hoe kon hij dat volgens Kurt vergeten,
waarschijnlijk ook last van het ploegwerk syndroom - een inside joke van PRWWI.
De camera werd opgesteld en we namen de groepsfoto bij de vier graven naast de
kerk. Het was ook daar dat Daphné ons het verhaal deed van wat er hier destijds
was gebeurt en dat er hier 50 meter verder een monument stond ter nagedachtenis
van de eenheden en de vier mensen die hier begraven lagen en die hier ooit
vochten. We besloten dit Memorial mee te nemen in onze tocht daar het toch op
wandelafstand lag en verlieten rond 11u40 Zandvoorde Churchyard.
Bij de auto gekomen die
op het kerkplein stond werd er besloten dat we niet gingen spelen bij het
Memorial en juist enkel ons PRWWI Cross zouden plaatsen. Ook daar
werd beslist dat we te voet naar het Memorial zouden gaan omdat Daphné ons liet
weten dat het Memorial hier net achter de hoek lag, zo'n 50 meter stappen. We
gingen op weg en wandelden de straat in. Een dikke 100 meter verder liet Kurt
zich ontvallen dat Daphné haar meters precies van een andere schaal waren dan
de onze, en Daphné bleef maar gaan. Honderd meter werd tweehonderd meter,
tweehonderd meter werd driehonderd meter, Kurt zag het al zitten. Uiteindelijk
na een dikke vierhonderd meter stonden we bij het The Household Cavalry Memorial
opgericht voor de 1st &
2nd Life Guards & Royal Horse Guards. Volgens ons stond dit Memorial een
beetje misplaats omdat het volledig achter de huizenrij stond uit het zicht en
het maar enkel toegankelijk was via een meter brede pad tussen 2 huizen. Zoals
Patrick zich liet ontvallen was het waarschijnlijk destijds hier opgericht toen
er hier nog geen of toch niet zoveel bebouwing was.
Binnen een haag staat een
monument volledig uit witte natuursteen op een rechthoekig podium met enkele
treden. Op de meerdelige, veelhoekige, geprofileerde sokkel staat de eigenlijke
zuil, die rechthoekig is met afgeschuinde hoeken. Een klein kruis staat op de
top met in de hoeken drielobbig maaswerk. Op de zuil staan per regiment de
namen van de slachtoffers vermeld; het '1st Life Guards', '2nd Life Guards' en
'Royal Horse Guards'. Onderaan op de sokkel konden we lezen: 'To those of the 1st and 2nd Life
Guards & Royal Horse Guards who died fighting in France & Flanders.
1914 Many of them fell in defence of the ridge upon which this cross stands.'.
Met de Eerste Slag om
Ieper, in oktober-november 1914, werd er hevig gevochten aan de Meenseweg om de
West-Vlaamse heuvelrug. Op 30 oktober moest Zandvoorde tot aan het
eindoffensief opgegeven worden. Die dag werden de hellingen ten Z en ZO van
Zandvoorde verdedigd door de 7th Cavalry (Household) Brigade, versterkt door
het gemengde bataljon Household Cavalry van de 4th Brigade. De NO-hellingen
werden verdedigd door een bataljon van de 22nd Brigade. Vanaf 's morgens vroeg
waren er hevige artilleriebeschietingen. Omstreeks 9u moest de Household
Cavalry zich uit de vernielde loopgraven terugtrekken naar de W-kant van het
dorp, aan de voet van de heuvelkam. Een eskadron van de 1st Life Guards, een
eskadron van de 2nd Life Guards en het MG-eskadron van de Royal Horse Guards
kregen het terugtrekkingsbevel niet en vochten tot de vernietiging. De Duitsers
(XV Corps) namen de loopgraven ten ZO van Zandvoorde in en begaven zich toen
N-waarts in de flank van het bataljon van de 22nd Brigade die vocht totdat alle
officieren dood of gewond waren. Op de plaats waar lord Worsley, schoonbroer
van veldmaarschalk Haig, sneuvelde (begraven in Ypres Town Cemetery Extension),
werd op 4 mei 1924 een gedenkzuil onthuld, in aanwezigheid van Britse en
Belgische militairen, oud-strijders, verwanten en hoogwaardigheidsbekleders.
We namen er enkele foto's
en omdat we reeds besloten hadden om hier niet te spelen plaatsen we er enkel
een 'PRWWI In Remembrance' kruisje. Nadien keerde we terug en gingen het register
tekenen dat we terug vonden helemaal in het begin van het pad aan de
straatkant. Toen Kurt het kastje opende kwam er een mooi met leder bekleed en
met gouden letters bedrukt boek tevoorschijn. Dit was de eerste keer dat we zo
iets zagen en binnenin stond er op de eerste bladzijde dezelfde tekst gedrukt
die we ook terugvonden op het Memorial zelf, in oude mooie sierletters. Nadat
we het register hadden ingevuld dat enkele ogenblikken daarvoor was getekend
door een familie uit Antwerpen, wandelden we terug naar het marktplein waar
onze auto's stonden geparkeerd rond 12u00. Door het Memorial te bezoeken liepen we ondertussen reeds
een kwartier achter op het tijdsschema in onze planning maar daar gaven we niet
om. Het weer was prachtig, de sfeer zat goed en zoals het er naar uit zag zou
de verdere tocht heel ontspannen verlopen.
We verlieten Zandvoorde
en zetten koers richting Wijtschate/Oosttaverne waar het Oosttaverne Wood Cemetery zouden terug vinden. In de 17de eeuw was Oosttaverne een veel
uitgestrekter bos dan in WO1. Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaven de Britten
de naam "Oosttaverne Line" aan de Duitse verdedigingslinie die vanaf
de Leie noordwaarts liep naar het kanaal
Ieper-Komen en net ten oosten van het gehucht Oosttaverne liep. De linie werd
op 7 juni 1917 bij de Mijnenslag veroverd. De 19th (Western) Division en de
11th Division namen het gebied en het nabijgelegen bos in en men begon toen met
de aanleg van de begraafplaats. Deze bleef in gebruik tot september 1917. Na de
oorlog werd de begraafplaats uitgebreid met graven die werden overgebracht uit
de omliggende slagvelden, waaronder gesneuvelden van Hill 60, en uit een aantal
ontruimde Duitse begraafplaatsen zoals In De Ster German Cemetery en Zwaanhoek
German Cemetery in Beselare, Three Houses German Cemetery (ook wel Hollebeke
Cemetery No.60) in Hollebeke Houthem-les-Ypres German Cemetery in Houtem,
Koekuit German Cemetery in Langemark, Ten Brielen-Amerika German Cemetery in
Ten Brielen en Hoogemotte Farm German Cemetery in Wervik.
Uit de Eerste Wereldoorlog liggen
er nu 1121 slachtoffers. Daarvan zijn er 923 Britten waarvan er 627 niet
geïdentificeerd konden worden, 43 Australiërs waarvan 27 niet geïdentificeerd,
133 Canadezen waarvan 112 niet geïdentificeerd, 1 Indiër, 19 Nieuw-Zeelanders
waarvan 17 niet geïdentificeerd en 2 niet geïdentificeerde Duitsers. Eén Brit
wordt met een Special Memorial herdacht omdat hij oorspronkelijk begraven lag in
Three Houses German Cemetery (Hollebeke), maar waar zijn graf niet meer
teruggevonden werd. In de Tweede Wereldoorlog werden er nog eens 117 Britten
begraven waarvan 9 niet geïdentificeerd. Zij sneuvelden tijdens de geallieerde
terugtrekking naar Duinkerke in 1940. Er ligt ook één geïdentificeerde
Fransman, die op 28 mei 1940 sneuvelde. Aanvankelijk bevond zich in de
nabijheid ook een Duitse begraafplaats met ongeveer 1100 gesneuvelden, maar
deze werd in de jaren 50 ontruimd en de graven verplaatst. In 2009 werd de
begraafplaats als monument beschermd.
Om 12u15 arriveerden we bij het
Oosttaverne Wood War Cemetery en parkeerden er de wagen op de voorziene parking
voor de begraafplaats. De begraafplaats was volledig omringd met een muur
bestaande uit natuursteen. De ingang was voorzien in een klein gebouw met 3
bogen waarin we eveneens het register vonden aan de rechter zijde. Onder het
gebouwtje was het precies een groot trekgat zodat we er niet lang vertroefden
en de begraafplaats opwandelden. Stuart haalde zijn lijstje met te zoeken namen
boven en voor hij zerkjes wou gaan tellen viel zijn oog op een alleenstaand
graf met een wit kruis dat vooraan in de linkerhoek van de begraafplaats stond.
We gingen op onderzoek uit en merkten op dat dit een Frans graf was uit Wereld
Oorlog 2. Haddou Mohammed, 66ste RAA, gesneuveld voor Frankrijk op 28 mei 1940.
We namen enkele foto's van het graf en gingen verder op zoek naar de graven
waarvan we het verhaal achter de steen zouden gaan opzoeken.
De begraafplaats was aangelegd in
verschillende terrassen wat het geheel wel iets speciaal gaf. Aan de voorzijde
stond alles mooi in rijen en volgde elkaar mooi op, terwijl achteraan op de
begraafplaats alles verschillend bleek te zijn. De plots waren anders ingedeeld
en volgden niet op elkaar. De Stone of Remembrance stond centraal op de
begraafplaats terwijl het Cross of Sacrifice verder naar achteren stond op een
ander terras. Terwijl Stuart druk bezig was met zerkjes tellen, Kurt op zoek
ging naar bijzondere epitafen, zagen we Patrick alweer boven op de
omheiningmuur lopen om foto's te schieten. Terwijl we Patrick gade sloegen
merkten we 2 bunkers op in de nabijheid van de begraafplaats, stille getuigen
uit een ver verleden.
Maréchal de Logis Mohammed Haddou. 66ieme Regiment d’Artillerie d’Afrique.
Gesneuveld 28 mei 1940. Hij rust vooraan links op de begraafplaats.
|
Het enige overgebleven onbekende Duits slachtoffer. |
Private John Styles. Service number 41364. 32nd Bn. Royal Fusiliers.
Hij kreeg onlangs nog bezoek van zijn familie.
Gesneuveld 22 september 1917, 38 jaar. Plot VIII Rij H Graf 17.
|
Chaplain 4th Class The Rev. Clifford Hugh Reed MC (Military Cross). Army Chaplains’ Department.
Gesneuveld 7 juni 1917, 28 jaar. Plot I Rij A Graf 12.
|
Private James Faith. Service number 19139. 10th Bn. Royal Inniskilling Fusiliers.
Gesneuveld 26 juni 1917. Hij werd 45 jaar is daarmee de oudste hier begraven.
Plot I Rij C Graf 3.
|
Private Alfred W Mills. Service number 9876. 1st Bn. Gloucestershire Regiment.
Gesneuveld 21 oktober 1914, 17 jaar. Hij is één van eerste en jongste hier begraven.
Plot III Rij E Graf 3.
|
Private Arthur William Graham. Service number 451967. “B”Coy. 58th Bn. Canadian Infantry.
Gesneuveld 14 juni 1916, 19 jaar. Plot VII Rij C Graf 16.
|
Corporal George Henry Hackett. Service number 432182. 49th Bn. Canadian Infantry.
Gesneuveld tussen 2 en 5 juni 1916, 31 jaar. Plot VII Rij D Graf 18.
|
Private George Herbert Young. Service number 117100. 1st Canadian Mounted Rifles Battalion.
Gesneuveld 5 juni 1916, 33 jaar. Plot VIII Rij F Graf 3.
|
Captain George Earl Alt, Mentioned in Despatches.
3rd Bn. attd. 2nd Bn. King’s Own Yorkshire Light Infantry.
Gesneuveld 18 april 1915, 44 jaar. Plot VII Rij J Graf .
|
Private John Barton. Service number 437794. 1st Bn. Canadian Infantry.
Gesneuveld 13 juni 1916, 22 jaar. Plot VII Rij K Graf 12.
|
Lieutenant Napier Arnott Jessop. 7th Bn. Canadian Infantry.
Gesneuveld 29 april 1915, 25 jaar. Plot V Rij G Graf 12.
|
Second Lieutenant John Oswald Knight.
3rd Bn. attd. 11th Bn. Queen’s Own (Royal West Kent Regiment).
Gesneuveld 31 oktober 1916, 32 jaar. Plot V Rij G Graf 25.
|
Corporal William Andrews. Service number 2780. 13th Bn. Australian Infantry, A.I.F.
Gesneuveld 26 september 1917, 22 jaar. Plot VI Rij G Graf 16.
|
Second Lieutenant Edmund Basil Walker, Mentioned in Despatches. 1st Bn. Queen’s Own (Royal West Kent Regiment). Gesneuveld 18 april 1915, 26 jaar. Plot VI Rij H Graf 14. |
Captain Douglas Reid King MC (Military Cross), Mentioned in Despatches.
74th Field Amb. Royal Army Medical Corps.
Gesneuveld 7 juni 1917, 26 jaar. Plot I Rij A Graf 9.
|
Niet veel later kwamen we allen
samen rond het Cross of Sacrifice, iedereen had zijn ding gedaan dus was het
tijd om de pipes erbij te halen. We besloten om hier bij het Cross of Sacrifice
onze tunes te spelen terwijl Daphné en Patrick reeds in de aanslag stonden om
foto's te nemen. De tunes klonken
prachtig en rolden over de velden in de richting van Wijtschate. Nadien werden
onze pipes op de sokkel van het Cross of Sacrifice gelegd omdat we hadden
besloten om hier ook het PRWWI kruisje te plaatsen. Ons kruisje werd plechtig
neer gepland waarna we dan ook de groepsfoto namen aan de Stone of Remembrance. Nadien
wandelden we over de begraafplaats richting ingang en onze volgers konden het
niet nalaten om Kurt verder te plagen. Vandaag was hij er aan voor de moeite,
maar hij zwoer dat zijn tijd ook nog wel kwam.
Bij het gebouwtje aangekomen
moesten we wel een beetje uitkijken dat onze kilts niet volledig opwaaiden want
doorheen de drie bogen waaide de wind redelijk hard. In de rechtermuur onder
het gebouwtje vonden we ook het register terug wat een laatste input had gehad
op 11 april 2015 door The King School, Chester, Oxford UK. Verschillende van de
leerlingen hadden iets in het register geschreven. Toen Stuart na Kurt het
register tekende kreeg Kurt weer zijn kuren en besloot om een foto te nemen
door de zoeker van Stuart zijn camera die stond opgesteld op statief om foto's
te nemen. Nadat alle punten van ons lijstje waren afgelopen was het tijd voor
de lunch welke we nuttigden op de parking nabij de auto. We verlieten de
begraafplaats om 13u10 waarna we zo uitkeken naar een kop warme koffie of een
cola voor de ander. Onder de maaltijd door hoorden we een raar geronk. Iets
later zei Kurt ineens; 'Die weten nog niet dat Wereld Oorlog 1 reeds gedaan
is." Toen we beter keken zagen we in de verte 2 tweedekkers vliegen die in
een rechte lijn richting Wijtschate vlogen terwijl ze de ene na de andere
looping maakten.
Een monument ter nagedachtenis van de gesneuvelden van de 19th Western Division die hier in de buurt sneuvelden. Staat wat verder op de hoek van de straat. |
We genoten allen van de tocht,
het weer zat goed, de sfeer nog beter, het ging er heel relaxed aan toe. Na de
lunch zetten we koers naar Somer Farm Cemetery, waar we arriveerden rond 13u40.
De begraafplaats stond vroeger ook
wel bekend als Somer Farm Cemtery N°1. De graven van Somer Farm Cemetery N°2
werden overgebracht naar Wytschaete Military Cemetery. Wijtschate werd begin
november 1914 door de Duitsers ingenomen. Het dorp werd heroverd door de
Gemenebesttroepen tijdens de Slag bij Mesen op 7 juni 1917. Later viel het opnieuw
in Duitse handen en wisselde zo enkele keren. De begraafplaats werd opgericht
in juni 1917 en bleef in gebruik tot oktober 1918.
We parkeerden de auto iets verder voor een huis
waarvan de eigenaar bezig was in de tuin. Ongeïnteresseerd keek hij even op
naar wie er voor zijn deur parkeerde, waarschijnlijk gebeurde dat wel
regelmatig door mensen die de begraafplaats bezochten. Toen hij enkele seconden
later onze kilts zag, bleek hij ineens vrij alert te zijn en ging binnen. Niet
veel later verscheen ook zijn vrouw en beiden sloegen ze ons bijna gans de tijd
dat we er waren gade. We gingen de
kleine begraafplaats op en gingen meteen aan het werk. Stuart ging het korte
namenlijstje af, terwijl Kurt op zoek ging naar enkele epitafen. Onze volgers
waren volop bezig met het nemen van enkele foto's toen opeens Patrick zei:
'Kijk eens hier, dat is die van Sherlock die hier begraven ligt.' Bij nader
onderzoek bleek Pte. M.M. Moriarty, gesneuveld op 12 maart 1918 een Special
Memorial te hebben waarop vermeld stond; 'Known to be buried in this cemetery'
wat wou zeggen dat deze persoon hier ergens op deze begraafplaats lag begraven
maar niet onder deze grafsteen. Men kan zich niet voorstellen welke ravage er
hier destijds moet geheerst hebben om een bepaald graf niet meer te kunnen
lokaliseren.
Private Sidney Edward Earl. Service number 496357. 13th Kensington Bn. London Regiment.
Gesneuveld 14 oktober 1918. Hij werd 18 jaar en hiermee de jongste op de begraafplaats. Rij C Graf 5.
|
Private John Bagguley. Service number 10213. 8th Bn. North Staffordshire Regiment.
Gesneuveld 4 juli 1917. Hij werd 45 jaar en hiermee de oudste op de begraafplaats. Rij A Graf 23.
|
Lance Corporal Wallace Alfred Jones. Service number 2919. 53rd Bn. Australian Infantry, A.I.F.
Gesneuveld 17 maart 1918, 25 jaar. Rij A Graf 13.
|
Lance Corporal William Edward Alchin. Service number 5326. 53rd Bn. Australian Infantry, A.I.F.
Gesneuveld 14 maart 1918, 24 jaar. Rij A Graf 14.
|
Private George Lilley. Service number 12745. 8th Bn. North Staffordshire Regiment.
Op de foto zijn ouders bij een bezoek aan Somer Farm Cemetery.
Gesneuveld 7 juli 1917, 24 jaar. Rij B Graf 31.
|
Private Patrick William Hoare. Service number 3141. 8th Bn. Australian Infantry, A.I.F.
Gesneuveld 14 december 1917, 35 jaar. Rij B Graf 23.
|
Private John Stephens. Service number 3948. 7th Bn. Australian Infantry, A.I.F.
Gesneuveld 30 december 1917, 20 jaar. Rij B Graf 18.
|
Private Patrick Joseph Curran. Service number 3758. 5th Bn. Australian Infantry, A.I.F.
Gesneuveld 26 maart 1918, 25 jaar. Rij B Graf 11.
|
Private Merion Morton Moriarty. Service number 1949. 55th Bn. Australian Infantry, A.I.F.
Sherlock Holmes? Gesneuveld 12 maart 1918. Special Memorial 3.
|
Private J Watson. Service number 235124. 8th Bn. North Staffordshire Regiment.
Sherlock Holmes? Gesneuveld 8 juli 1917. Rij B Graf 28.
|
Driver A Burgess. Service number 203628. 156th Heavy Bty. Royal Garrison Artillery.
Gesneuveld 5 oktober 1918, 23 jaar. Special Memorial 5.
|
Niet veel later namen we de pipes en besloten om onze
tunes Flower of Scotland en Amazing Grace bij het Cross of Sacrifice te spelen
dat centraal op deze kleine begraafplaats stond tegen de achterste muur. De
buren bleven kijken naar wat er gebeurde voor hun deur en terwijl de klanken
van onze pipes verder klonken, namen Daphné en Patrick enkele mooie shots
waarbij ze af en toe ook eens op het knopje gingen duwen van Stuart zijn camera
die op statief stond opgesteld. Onze vaste volgers zijn ondertussen als het
ware een onderdeel geworden van de PRWWI tochten waarvan we veel hulp krijgen
onderweg en waarvoor we heel dankbaar zijn. Zonder hen zou het voor ons toch
een iets moeilijker zijn.
Nadat we onze tunes hadden gespeeld werd het PRWWI
kruisje voor het Cross of Sacrifice dat op een vrij hoge sokkel stond, plechtig
in de grond gestoken. en maakten
we ons klaar voor de groepsfoto waarbij enkel aanmaanden dat Kurt langs de
andere kant van het Cross of Sacrifice moest gaan staan. Het was ook een paar
seconden later dat het hem inviel dat hij op deze manier niet mee op de foto
zou staan. Naar eigen zeggen kwam dat door het ploegwerk, volgens Stuart had
Kurt wel altijd een uitleg klaar. Daar er op deze kleine begraafplaats
blijkbaar geen register was voorzien besloten we om verder te rijden naar onze
volgende bestemming zodat wat rond 14u10 Somer Farm Cemetery verlieten en ons
een weg baanden naar Oak Dump Cemetery.
Via Sint Elooi en de Palingbeekstraat reden we langs
een klein baantje in het midden van de natuur naar de begraafplaats toe. Kurt
was blijkbaar ineens overenthousiast want toen we de Vaartstraat inreden begon
hij ineens foto's te nemen van de begraafplaats die we zagen liggen in de verte
- Spoilbank Cemetery die in Trip 35 is verwerkt. 'Ja, ja dat is ze, daar moeten
we zijn.' Toen we niet veel later de Palingbeekstraat insloegen was hij dan ook
verwonderd dat hij er naast zat. Hij was niet te houden en bleef maar foto's
nemen op weg naar Oak Dump Cemetery in de Palingbeekstraat. Volgens ons kon het
maar om twee redenen zijn; ofwel was hij zo enthousiast omdat zijn gloednieuwe
fototoestel na da uitleg van Stuart ineens beter werkte ofwel omdat hij hierna
kon genieten van een dram. Om 14u16 arriveerden we aan de ingang van Oak Dump
Cemetery waar Stuart nadat hij was uitgestapt een ezel in de buurt hoorde
balken. Hij keek daarbij naar Daphné en Patrick en zei; "Em zit nog in den
auto en ik hoor em nog tot hier.", doelend op Kurt die nog in de auto zat.
Onze volgers en Stuart lagen plat van het lachen.
'Oak Dump' was een opslagplaats
voor allerhande oorlogsmateriaal (prikkeldraad, zandzakjes, hout, ea...) dat de
soldaten in de loopgraven nodig hadden. Gedurende het grootste deel van de
oorlog lag dit depot tussen de Britse 1ste en 2de linie. Oak Dump Cemetery werd
gestart tijdens de Derde Slag bij Ieper: gevechtseenheden begroeven hier in de
maanden juli, augustus en september 1917 hun doden. De onregelmatige aanleg van
de graven getuigt nog steeds van de woelige omstandigheden waarin de
begraafplaats werd aangelegd. 59 van de 109 Britse doden zijn afkomstig van het
'London Regiment'.
In maart 1918 raakten 7 mannen
van de '180th Siege Battery' dodelijk getroffen toen hun artilleriestelling
tegenover de begraafplaats werd opgeblazen. Hun lichamen werden pas in 1927
teruggevonden en op de begraafplaats begraven. Rij D Graven 1A/7A.
Na de wapenstilstand werd ook nog
één dode van oktober 1914 toegevoegd. In het totaal zijn hier 111 militairen
begraven (of worden herdacht), waaronder 109 Britten en 2 Australiërs. 5 van
hen konden niet meer geïdentificeerd worden. 2 'special memorials' achter het
'Cross of Sacrifice' herdenken doden wiens graven tijdens de oorlog vernietigd
raakten.
Toen we de begraafplaats opliepen
merkten we enkele golfers op die bezig waren met hun spel. De begraafplaats lag
pal naast een golfterrein en meteen zagen we terwijl we naar het Cross of
Sacrifice op gingen dat Kurt aanstalten maakte om met zijn pipes te golfen.
Geen goed idee natuurlijk en ging zijn pipes dan maar naast die van Stuart leggen op de sokkel van het Cross of Sacrifice.
Meteen schoten we in actie en begonnen met het nemen van foto's en genoten van de omgeving, de natuur en stilte. Wat ons hier ook meteen opviel was dat hier eveneens een rij 'I' hadden, dit raadsel is en blijft nog steeds ronddwalen. Waarom komt de rij met de letter 'I' niet voor op alle begraafplaatsen?
Toen we ons PRWWI lijstje hadden afgewerkt namen we onze pipes en besloten om voor het Cross of Sacrifice onze tunes te spelen. In deze stille en natuurrijke omgeving klonken onze tunes fantastisch en tussen Flower of Scotland en Amazing Grace kregen we applaus van een 3 tal golfers die een balletje aan het slaan waren in de 'hole' achter de begraafplaats. Nadat we onze tunes hadden gespeeld besloten we om ons PRWWI kruisje bij het Cross of Sacrifice neer te planten waarna we er ook de groepsfoto namen. Alweer lachen met onze Kurt want hij dacht dat hij met zijn ogen dicht stond op de foto. 'Je moet niet staan slapen hé' werd er gezegd. Daarna stond Kurt ineens met zijn rug naar de camera, weeral niet goed. Ja het moet gezegd zijn, hij was die dag 'in vorm'.
Meteen schoten we in actie en begonnen met het nemen van foto's en genoten van de omgeving, de natuur en stilte. Wat ons hier ook meteen opviel was dat hier eveneens een rij 'I' hadden, dit raadsel is en blijft nog steeds ronddwalen. Waarom komt de rij met de letter 'I' niet voor op alle begraafplaatsen?
Sommige zerken leiden meer onder de weersomstandigheden dan anderen. |
De mysterieuze Rij 'I', hier wel terug te vinden.
Second Lieutenant AK Nicholson. “B” Sqdn. 18th (Queen Mary’s Own) Hussars.
Hij werd na de wapenstilstand overgebracht naar Oak Dump Cemetery.
Gesneuveld 31 oktober 1914, 21 jaar. Rij J Graf 7.
|
Gunner Ernest Stevenson. Service number 3913. 10th Bde. Australian Field Artillery.
Eén van de twee Australiërs hier begraven. Gesneuveld 29 juli 1917, 21 jaar. Rij D Graf 3.
|
Gunner Richard Macedon House. Service number 1835A. 10th Bde. Australian Field Artillery.
Eén van de twee Australiërs hier begraven. Gesneuveld 21 juli 1917, 23 jaar. Rij F Graf 3.
|
Second Lieutenant A McK Mitchell MC (Military Cross). 1st/23rd Bn. London Regiment. Gesneuveld 6 juli 1917. Special Memorial 1.
|
Lance Corporal E Bolton MM (Military Medal). Service number 5157.
12th Bn. East Surrey Regiment.
Gesneuveld 13 augustus 1917. Rij E Graf 13.
|
Private Frederick Ivan Mackrell. Service number 23427. 14th Bn. Hampshire Regiment.
Gesneuveld 16 augustus 1917, 19 jaar. Rij A Graf 2.
|
Gunner Edwin Chapman. Service number 186849. “C” Bty. 119th Bde. Royal Field Artillery.
Gesneuveld 5 augustus 1917, 24 jaar. Rij C Graf 10.
|
Toen we ons PRWWI lijstje hadden afgewerkt namen we onze pipes en besloten om voor het Cross of Sacrifice onze tunes te spelen. In deze stille en natuurrijke omgeving klonken onze tunes fantastisch en tussen Flower of Scotland en Amazing Grace kregen we applaus van een 3 tal golfers die een balletje aan het slaan waren in de 'hole' achter de begraafplaats. Nadat we onze tunes hadden gespeeld besloten we om ons PRWWI kruisje bij het Cross of Sacrifice neer te planten waarna we er ook de groepsfoto namen. Alweer lachen met onze Kurt want hij dacht dat hij met zijn ogen dicht stond op de foto. 'Je moet niet staan slapen hé' werd er gezegd. Daarna stond Kurt ineens met zijn rug naar de camera, weeral niet goed. Ja het moet gezegd zijn, hij was die dag 'in vorm'.
We wandelden rustig naar de ingang
van deze mooie begraafplaats waar we het register terug vonden in een van de
zuilen waar het toegangshekken aan hing. Het register kende een laatste input
van 11 april 2015, waarbij volgens Kurt gekriebeld stond, Ennevelin Richard - Kent
UK. Alweer duurde het toch weer vrij lang voor Kurt klaar was met het tekenen
van het register. Naar eigen zeggen kwam dat omdat hij het geschrift van de
meneer voor hem gekriebeld had. Toch raar dat dit telkens het geval is. Nadat
hij het register had getekend was het Stuart's beurt en zat deze alweer mooie
tocht erop rond 15u00.
Traditiegetrouw werd er een goede
dram ingeschonken op het einde van de tocht en terwijl Patrick volop bezig was
met het inschenken van de dram was er een andere heer verschenen op de
begraafplaats die volgens ons met iets heel verdachts bezig was. Hij opende een
statief, plaatste er een camera op ter grote van de 17 inch scherm op, deed een
zwart doek over zijn hoofd en nam de foto die hij wou. Niet veel later, toen
hij de begraafplaats af wandelde en ons passeerde, vroeg Patrick of hij even
mocht vragen met wat hij bezig was geweest omdat we eerder dachten dat het iets
was zoals je soms ziet op Google Earth ofzo. De man vertelde dood leuk dat het
ging om een gewone foto maar genomen op een andere manier dan de onze. En toch
vond Kurt dat het een man naar zijn hart was omdat ze in zijn tijd ook foto's
namen met een zwart doek over hun hoofd. We zegden elkaar nog gedag en de man
trok verder op zijn tocht. Ondertussen waren wij aan het genieten van een goeie
dram waarvoor Patrick had gezorgd.
Aan alles komt een einde, zo ook
aan deze heel plezante dag. Trip 30 verliep heel ontspannen, we kenden heel
goed weer en de sfeer zat perfect. Waarschijnlijk was dat ook de reden dat we
alles vrij rustig en op het gemak hadden gedaan in tegenstelling tot Trip 3
waar we niet snel genoeg in de auto konden zitten om op te kunnen opwarmen.
Nogmaals bedankt aan Daphné en Patrick voor er bij te zijn en de verschillende
mooie foto's en graag tot een volgende.
Groeten
Stuart en Kurt